Özbek türkçesinde “dil” organ adıyla oluşturulan deyimlerin Türkiye türkçesindeki muadilleriyle karşılaştırmalı incelemesi
Künye
Okul, R. (2022). Özbek Türkçesinde “Dil” Organ Adıyla Oluşturulan Deyimlerin Türkiye Türkçesindeki Muadilleriyle Karşılaştırmalı İncelemesi. Kocatepe Beşeri Bilimler Dergisi, 1(1), 78-94. https://doi.org/10.5281/zenodo.7489978Özet
Özbek ve Türkiye Türkçelerinde organ adları, deyimlerin önemli bir bölümünün kuruluşunda yer almaktadır. Bu deyimler, genellikle görünümü veya işlevi ile ilgili bir atıfta bulunmak için ilgili organın adını kullanır. Örneğin kulak asmamak deyimi “dinlememek, aldırış etmemek, umursamamak” anlamına gelir ve bu deyimde kulağın işitme işlevinden yararlanılmıştır. Nitekim dil organ adını içeren deyimlerin ele alındığı bu çalışmada da dil sözcüğünün yer aldığı deyimlerin çok büyük bir bölümünde bu organın konuşma işlevine atıfta bulunulmuştur.
Bu çalışmada Özbek Türkçesinde dil organ adını içeren deyimler, semantik ve leksikal açıdan benzer deyimler, semantik açıdan benzer fakat leksikal açıdan farklı deyimler, leksikal açıdan benzer fakat semantik açıdan farklı deyimler ve Türkiye Türkçesinde muadili bulunmayan Özbekçe deyimler olmak üzere dört grupta sınıflandırılmıştır.
Sonuç olarak Özbek ve Türkiye Türkçelerinde dil organ adını içeren deyimlerin anlam ve içerdikleri sözcükler bakımından önemli ölçüde benzeştiği dikkati çekmektedir. Bu benzerlik, kuşkusuz iki dili konuşan toplumların ortak bir tarihe sahip olmasından ileri gelmektedir. Organ names in Uzbek and Turkish are included in the establish-ment many idioms. These idioms use the name of the organ concerned to make a reference to its appearance or function. For example, the idiom not to hang ear means "not to listen, not to care". Thus, in this study, it is seen that the speech function of this organ is referred to in many idioms.
In this study, idioms containing the organ name tongue are classified in four groups as idioms that are semantically and lexically similar, semantically similar but lexically different idioms, lexically similar but semantically different, and Uzbek idioms that has no equivalent in Turkish.
In conclusion, it’s noteworthy that the idioms containing the organ name tongue in Uzbek and Turkish are significantly similar in terms of meaning and the components. This similarity is undoub-tedly due to the fact that two societies have a common history.
Kaynak
Afyon Kocatepe Üniversitesi Beşeri Bilimler DergisiCilt
1Sayı
1Bağlantı
https://dergipark.org.tr/tr/pub/kbbd/issue/74304/1219474https://hdl.handle.net/11630/12023
Koleksiyonlar
- Cilt 1 : Sayı 1 [5]
İlgili Öğeler
Başlık, yazar, küratör ve konuya göre gösterilen ilgili öğeler.
-
7. ve 8. sınıf öğrencilerinin organ bağışı ve nakli konusundaki bilgi düzeyleri ve görüşlerinin incelenmesi
Soğukpınar, Ramazan; Karışan, Dilek; Aktamış, Hilal (Afyon Kocatepe Üniversitesi, 31.07.2019)Despite the increase in the number of individuals donating organs in recent years, high numbers of individuals waiting for transplantation clearly demonstrates the importance of organ donation and organ transplantation. ... -
Ortaokul Öğrencilerinin Organ Bağışına ve Organ Nakline Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi
TETİK, Seda; CEBESOY, Ümran Betül (03.07.2018)Öğrencilerin küçük yaşlardan itibaren organ bağışı ve nakli konusunda farkındalıklarının artırılması daha organ bağışı konusunda daha bilinçli bireyler yetiştirilmesi açısından önem arz etmektedir. Buradan yola çıkılarak ... -
Afyonkarahisar Organize Sanayi Bölgesi mermer artıkları depolama sahasının yer altı suyuna olan etkisinin incelenmesi
Çelik, Mustafa Yavuz; Tur, Şükrü (Afyon Kocatepe Üniversitesi, 2012)Afyonkarahisar bölgesinde 400 civarında mermer işleme tesisinde yılda yaklaşık 300.000 ton sulu, 200.000 ton katı mermer artığı oluşmaktadır. Bu artıklar 3 bölgede (İscehisar, Susuz Boğazı ve Organize Sanayi) bulunan ...