Tam … eylem -görünüş / kiplik -(y)DI⁴ -şahıs eki ki dizimi üzerine

Abstract

Yan tümcecik yapıları varlık ve olaylara ilişkin bilgi (nitelik, nicelik, durum vb.) aktarımında kullanılabilen dilsel birimlerdir. Türkçede yan tümcecikler eylemsilerle ve ki gibi parçacıklarla sağlanabilmektedir. Bunlardan ki parçacığı bitimli tümceleri yan tümcecik olarak temel tümceye bağımlı kılma işlevine sahiptir. Bu çalışmada tam … eylem -görünüş / kiplik -(y)DI⁴ -şahıs eki ki dizimi ele alınmıştır. Söz konusu dizimin yan tümcecik olarak kullanımı, temel tümceyle zaman çizgisinde konumlanışı ve kiplik değeri üzerinde durulmuştur. Bu dizimin yan tümcecik olarak yer aldığı temel tümcelerde, temel tümce eyleminin genellikle geçmiş zaman işaretleyicisi ile çekimlendiği ve yan tümceciğin temel tümceden önce gerçekleştiği veya niyet kipliği olarak gerçekleş(e)mediği görülmüştür.

Subclause structures are linguistic units that can be used to convey information (quality, quantity, state, etc.) about entities and events. In Turkish, subclauses can be provided with verbs and particles such as ki. Of these, the particle has the function of making finite subclauses dependent on the base clause as subclauses. In this study, tam … verb -aspect / modality -(y)DI⁴ -personal suffix ki sentagma is discussed. The use of the aforementioned sentagma as a subclause, its positioning in the timeline with the main clause and its modality value are emphasized. It has been observed that in the basic sentences where this sentagma is included as a subclause, the main clause verb is inflected with the past tense marker and the subclause occurs before the main clause or cannot occur because it is an intention modality.