Türk müziği romantik dönem bestekârlarında Hacı Arif Bey ve Avni Anıl bestelerinde kadın unsuru üzerine bir inceleme

Abstract

İnsan yaşamında büyük bir yer edindiği düşünülen müzik, içerisine dâhil olduğu her sanat dalına sağladığı etkileri gözlemleyebilmek adına, araştırılması gereken bir sanat dalı olarak görülmektedir. İnsanların duygu ve düşüncelerini dışa yansıtabilmek için sanat dallarına başvurdukları, yapılan sanatsal çalışmalarda kendini göstermektedir. Türk Müziğine bakıldığı zaman dönemin musikişinasları bu konuya örnek teşkil edecek şekilde eserler ortaya koymuşlardır. Duygu yoğunluğuna sebep olan önemli unsurlardan biri de kadın teması olmuştur. Bestelenen eserlerin güfte bölümü incelendiğinde kadının hayattaki yeri esere yansıtılmıştır. Güfte içerisindeki kadın etkeni esere şekil vermektedir. Aynı dönemde yaşamış olan Hacı Arif Bey ve Avni Anıl’ın bestelerinde görülen kadın algısının güftelere yansıyan tarafının incelenip karşılaştırılması bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Hayata, sanata, insanlığa konu olan kadın unsurunun eserlerde ne şekilde işlenip, eserlere nasıl yansıdığı araştırmanın amaçları arasındadır. Nitel bir araştırma olan bu çalışma, betimsel araştırma yöntemine dayanmaktadır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak literatür tarama kullanılmıştır. Literatür tarama neticesinde ortaya çıkan veriler ışığında değerlendirmeler ve sınırlılıklarda belirtilen eserler üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Sonuç olarak aynı dönemde yaşamış olan iki bestekârın eser analiz edilmiş; farklılıkları veya benzer tarafları tespit edilip yorumlanmıştır. Bestekârların yaşadıkları dönemin etkisiyle de kendilerine edinmiş oldukları üslup ve tavrın eserlerine yansımaları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Music, which is thought to have a great place in human life, is seen as a branch of art that needs to be researched in order to observe the effects it has on every branch of art it is included in. It shows itself in artistic works that people apply to branches of art in order to reflect their feelings and thoughts. When we look at Turkish Music, the musicians of the period produced works that set an example for this subject. One of the important elements that caused the intensity of emotion was the theme of women. When the lyrics section of the composed works is examined, the place of women in life is reflected in the work. The female factor in the lyrics forms the work. The subject of this research is to examine and compare the perception of women in the compositions of Hacı Arif Bey and Avni Anıl, who lived in the same period, as reflected in the lyrics. How the woman fact, which is the subject of life, art and humanity, is processed in the works and how it is reflected in the works are among the aims of the research. This study, which is a qualitative research, is based on the descriptive research method. Literature review was used as a data collection method in the study. Content analysis was carried out on the works specified in the evaluations and limitations in line with the data obtained as a result of the literature review. As a result, the works of two composers who lived in the same period were analyzed; differences or similarities have been identified and interpreted. It has been tried to reveal the reflections of the style and attitude that the composers acquired under the influence of the period in which they lived.