Aytaç Manizade: Hayatı, sanatı, eğitimciliği ve bir rejisör olarak Türk operasına katkılarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, ülkemizde sayıları çok az olan opera rejisörlerinden Aytaç Manizade’nin yaşamı, sanatı, eğitimciliği ve bir rejisör olarak Türk Operası’na katkılarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak döküman taraması ve görüşme tekniği ile betimsel analiz yapılmıştır. Bu araştırma tarama modeline uygun olarak yürütülmeye çalışılmış bir monografi çalışmasıdır. Aytaç Manizade, Türkiye’deki tüm opera sahnelerinde ve ulusal/uluslararası festivallerde 60’ın üzerinde prodüksüyonun yönetmenliğini yapmıştır. Bilgisi, yüksek entelektüelliği, sıradışı yaratıcılığı ve yeteneğiyle yüzyıllardır sahnelenmekte olan birçok operaya dekor, kostüm ve ışığı bir şekilde farklı kullanarak yeni yorumlar ortaya koymuştur. Aynı zamanda eğitmenlik kimliği de bulunan sanatçı, geleceğin opera sanatçısı adaylarına en temelden başlayarak sahnede nasıl iyi bir artist olunacağının donanımını kazandırmaktadır. Tüm bu özellikleri göz önünde bulundurularak Aytaç Manizade araştırmaya konu edilmiştir. Araştırma için kendisiyle, operadaki “yaratıcı kadro” tabir edilen ekiple ve öğrencileriyle yarı-yapılandırılmış görüşme soruları ile röportajlar yapılmıştır. Bu araştırmadan elde edilen bulgulara bakıldığında iyi bir opera rejisörü olmanın temel unsurlarından birinin, uzun yıllar yapılan asistanlık çalışmaları olduğu gözlenmektedir. Ayrıca şarkı söyleme esnasında solistlerin konforunu dikkate alabilecek düzeyde şan bilgisine sahip olmak gerektiği; sahnedeki olayları ve karakterleri çözümlemek adına, başta çok sesli müzik olmak üzere tiyatro, felsefe, psikoloji, sosyoloji, resim sanatı, arkeoloji, sanat tarihi v.b. alanlarda kişisel eğitimini sürdürerek araştırmacı olmak gerektiği belirlenmiştir. Tüm bunların ışığında sıradışı öngörü ve sanatsal yaratıcılıkla büyük prodüksiyonların ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.

This research was conducted to reveal the life, art, education and contributions of Aytaç Manizade, one of the few opera directors in our country, to Turkish Opera as a director. In the research, descriptive analysis was conduct with document scanning and interview techniques using qualitative research method. This research is a monograph study conducted in accordance with the survey model. Aytaç Manizade has directed over 60 productions in all opera stages in Turkey and national/international festivals. With her knowledge, high intellectualism, extraordinary creativity and talent, she has created new interpretations of many operas that have been staged for centuries by using décor, costumes and lighting in a different ways. The artist, who is also an educator, instructs prospective opera singer candidates on how to be a good artist on the stage, starting from the very basics. Considering all her qualifications, Aytaç Manizade was the subject of this research. In this research, semi-structured interviews were conducted with her, the creative staff of the opera, opera singers and her students. When we examine our results. It is observed that the basic elements of being a good opera director are based on many years of assistant work. Besides, it is necessary to have art of singing at a level of considering the comfort of opera singers during singing; In order to analyze the events and characters on the stage, it is necessary especialy sufficient knowledge of classical music. Additionaly it is necessary to be a researcher by continuing personal education in the fields of philosophy, psychology, sociology, painting, archeology, art history, etc. In the light of all these qualities, it is observed that great productions have emerged with extraordinary foresight and artistic creativity.