Memmed İsmayıl’ın ‘Yoxun Varlığı’ adlı şiir kitabında betili dil kullanımı üzerine bir inceleme

Abstract

Edebiyatta şairler, şiirlerini oluştururken duygu ve düşüncelerini, hayallerini ve özlemlerini dile getirebilmek amacıyla kelimelerin anlam derinliklerine başvurabilmektedir. Bu yüzden de kelimeler çoğu zaman ilk anlamlarıyla kullanılmayabilir. Bu bağlamda parçanın bütününe bakmak gerekir. Bu konuda fayda sağlaması amacıyla edim bilimsel çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada da edim bilimsel çalışmalardan hareketle bir alt başlığı olan betili dil kullanımları incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde betili dil yaklaşımları ile ilgili teorik bilgiler üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde Memmed İsmayıl’ın hayatı ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise şiirlerdeki betili dil kullanımları tespit edilmiş ve alt başlıklar halinde verilmiştir. Buna göre en çok “Ölüm Son Yolculuktur” metaforunun işlendiği; benzetmelerden ise ilgeç kullanılmadan kurulan yapılara daha çok başvurulduğu; retorik sorular ise en çok “mI, “nә” ve kim” ifadelerine rastlanılmıştır. Ayrıca şairin anlamı kuvvetlendirmek amacıyla kişileştirme, mübalağa ve tezat sanatlarına sıklıkla yer verdiği görülmüştür.

In literature, poets can refer to the depth of meaning of words in order to express their feelings and thoughts, dreams and longings while creating their poems. For this reason, words may often not be used with their original meaning. In this context, it is necessary to look at the whole part. Pragmatic studies are being conducted to provide benefits in this regard. In this study, it is aimed to examine the use of figurative language, which has a sub-heading, based on pragmatic studies. Our work consists of three parts. The first section focuses on theoretical knowledge of betili language approaches. In the second part, brief information about the life and works of Memmed Ismayil is given. In the third part, the use of the betilian language in the poems was determined and given in sub-headings. Accordingly, the metaphor "Death is the Last Journey" is used the most; As for analogies, structures established without the use of prepositions are used more frequently; As for rhetorical questions, the most common expressions were "mI", "nә" and "kim". In addition, it has been observed that the poet frequently uses personification, exaggeration and contrast arts in order to strengthen the meaning.