Kira ilişkisinden doğan uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuk

Abstract

Taraflar arasında, farklı nedenlerden kaynaklı olarak çeşitli uyuşmazlıklar meydana gelmektedir. Toplumsal huzurun bozulmaması için ortaya çıkan bu uyuşmazlığın sona erdirilmesi gerekmektedir. Bu uyuşmazlığın çözümü -kural olarak- devletin elinde tuttuğu yargı erkinin bir sonucu olarak, mahkemeler tarafından yerine getirilmektedir. Ancak son yıllarda, taraflar arasında ortaya çıkan uyuşmazlığın çözüme kavuşması için yeni alternatif uyuşmazlık çözüm yolları geliştirilmiştir ve bunun bir sonucu olarak arabuluculuk da pek çok devletin hukuk sisteminde yerini almıştır. Ülkemiz de arabuluculuk yönteminin uygulandığı devletler arasında yer almak için bu konuda kanunî düzenlemeler kabul etmiştir. Hukuk sistemimizde ilk olarak ihtiyarî olarak uygulanan arabuluculuk, yapılan kanunî düzenlemelerle birlikte bazı uyuşmazlıklar bakımından zorunlu hâle getirilmiş ve bu uyuşmazlıklar için dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurulması dava şartı olarak kabul edilmiştir. Son dönemde yapılan kanunî düzenlemelerle birlikte istisnalar hâriç olmak üzere kira uyuşmazlıkları da dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurmanın zorunlu olduğu uyuşmazlıklar arasındaki yerini almıştır. Ülkemizde, özellikle son dönemde yüksek enflasyonun da etkisiyle kira uyuşmazlıklarının yaygın olarak ortaya çıktığı düşünüldüğünde, kira uyuşmazlıklarının çözümü için ilk yol hâline gelen zorunlu arabuluculuk ile ilgili yapılan bu çalışmanın, faydalı olacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, hangi kira uyuşmazlıklarında dava açmadan önce arabuluculuk yoluna başvurmanın zorunlu olduğunun, bu uyuşmazlıklar için zorunlu arabuluculuk sürecinin nasıl işlediğinin hem teorik hem de uygulamaya dönük olarak ortaya konulmasıdır.

Various disputes arise between the parties due to different reasons. In order to maintain social peace, these disputes must be resolved. The resolution of this dispute is - as a rule - carried out by the courts as a result of the judicial power held by the state. However, in recent years, new alternative dispute resolution methods have been developed to resolve the dispute between the parties and as a result, mediation has taken its place in the legal system of many states. In order to be among the states where the mediation method is applied, our country has adopted legal regulations on this subject. Mediation, which was first applied on a voluntary basis in our legal system, has been made mandatory for some disputes with the legal regulations made, and for these disputes, applying for mediation before filing a lawsuit has been accepted as a condition of litigation. With the recent legal regulations, rent disputes, with exceptions, have also taken their place among the disputes for which it is mandatory to apply for mediation before filing a lawsuit. Considering that lease disputes have become widespread in our country, especially with the effect of the recent high inflation, this study on mandatory mediation, which has become the first way to resolve lease disputes, is thought to be useful. Accordingly, the aim of this study is to reveal which lease disputes are mandatory to apply for mediation before filing a lawsuit and how the mandatory mediation process works for these disputes, both theoretically and practically.