Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin Edirne vilayetindeki faaliyetleri (1912-1923)

Abstract

Ülkemizin Doğu Trakya olarak bilinen bölgesinde yer alan Edirne vilayeti; Balkanlarda meydana gelen karışıklıklardan oldukça etkilenmiş ve bu toprakların kaybedilmemesi için çeşitli mücadelelere sahne olmuştur. Savaşlar, salgın hastalıklar, doğal afetler gibi felaket dönemlerinde insanların yardımına koşan Hilâl-i Ahmer Cemiyeti; Edirne vilayetinde de şubeler açarak faaliyetlerini sürdürmüştür. İlk olarak Trablusgarp Savaşı’na yardım toplamak amacıyla komisyon şeklinde açılan şubeler; Balkan Savaşları neticesinde cemiyet nizamnamesine uygun olarak sancak ve kaza şubelerine dönüştürülmüştür. Birinci Dünya Savaşı sırasında ise Edirne’nin Çanakkale Cephesi’ne yakın bir konumda bulunması sebebiyle vilayet sınırları içindeki şubelere yenileri eklenmiş; Tekirdağ Erkekler Şubesi, Hayrabolu, Lüleburgaz, Vize, Keşan, Şarköy şubeleri açılmıştır. Millî Mücadele döneminde vilayetteki bazı Hilâl-i Ahmer Hastaneleri kapatılsa da Cemiyet tarafından bölgeye, ayni ve nakdi yardımlar gönderilmeye devam etmiştir. Lozan Mübadelesi’nin başlamasıyla birlikte ihraç iskelelerinde sıhhi yardım heyetleri bulunduran Cemiyet; 34’üncü Sıhhi Yardım Heyeti ve 29’uncu Sıhhi Yardım Heyeti’ni Tekirdağ ve Edirne’de faaliyet göstermek üzere görevlendirmiştir. Çalışmada Hilâl-i Ahmer Cemiyeti’nin; Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Millî Mücadele sırasında Edirne’ye bağlı sancak ve kazalarda açtığı şubeler, şubelerin kadroları ve faaliyetleri incelenmiştir. Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı esnasında, Hilâl-i Ahmer Cemiyeti tarafından Edirne ve civarında açılan seyyar ve sabit hastaneler hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca 1912 yılında Şarköy-Mürefte’de meydana gelen büyük deprem ve onu takip eden yangın ile Lozan Mübadelesi sonrası mübadillere yapılan yardımlardan bahsedilmiştir.

The province of Edirne, located in the region of our country known as Eastern Thrace, was greatly affected by the turmoil in the Balkans and witnessed various struggles in order not to lose these lands. The Red Crescent Society, which rushed to the aid of people in times of disaster such as wars, epidemics, and natural disasters, continued its activities by opening branches in the province of Edirne. The branches, which were first opened as a commission to collect aid for the Tripoli War, were transformed into sanjak and district branches in accordance with the society's bylaws as a result of the Balkan Wars. During the First World War, due to Edirne's proximity to the Çanakkale Front, new branches were added to the branches within the borders of the province; Tekirdağ Men's Branch, Hayrabolu, Lüleburgaz, Vize, Keşan, and Şarköy branches were opened. Although some Red Crescent Hospitals in the province were closed during the National Struggle, the Society continued to send in-kind and monetary aid to the region. With the start of the Lausanne Exchange, the Society, which had health aid committees at the export docks, assigned the 34th Health Aid Committee and the 29th Health Aid Committee to operate in Tekirdağ and Edirne. The study examined the branches opened by the Red Crescent Society in the districts and counties of Edirne during the Balkan Wars, World War I and the War of Independence, the staff of the branches and their activities. A record exists of the mobile and stationary hospitals set up by the Red Crescent Society in and around Edirne province during the Balkan Wars and First World War In addition,the text mentions the devastating earthquake and subsequent fire in Şarköy-Mürefte in 1912, as well as the aid provided to the refugees during the population exchange following the Treaty of Lausanne.