Katılım 30 ve Bist 30 endeksilerinin pandemi dönemi getiri ve risk analizi

Abstract

Finans dünyasının değişen ve gelişen yapısı, portföy yapılarını da etkilemekte ve daha başarılı planlamalar için analiz ve değerlendirmeler gerekmektedir. Bu çalışma, BİST 30 ve Katılım 30 Endekslerinin Aralık 2021 – Mayıs 2025 dönemindeki günlük getiri ve volatilite yapılarını, pandemi (1 Aralık 2021 – 5 Mayıs 2023) ve pandemi sonrası (6 Mayıs 2023 – 26 Mayıs 2025) alt dönemlerinde karşılaştırmalı olarak incelemektedir. BİST 30 ve Katılım 30 endekslerinin pandemi dönemi ve pandemi sonrası dönemdeki günlük getirileri ve riskleri karşılaştırılmıştır. Öncelikle her iki endeksin günlük getirileri hesaplanmış ve ortalamaları incelenmiştir. Yapılan analizlerde, pandemi dönemi ile pandemi sonrası dönem arasında endekslerin ortalama getirileri açısından genel olarak çok büyük farklılıklar bulunmadığı görülmüştür. Yani her iki endeks de yatırımcıya benzer düzeyde kazanç sağlamıştır. Ancak risk açısından farklı bir sonuç ortaya çıkmıştır. Standart sapmaya dayalı olarak yapılan hesaplamalarda BİST 30 endeksinin hem pandemi döneminde hem de pandemi sonrasında Katılım 30 endeksine göre daha yüksek oynaklığa sahip olduğu görülmüştür. Bu da BİST 30’un daha dalgalı bir yapıya sahip olduğunu ve yatırımcı açısından daha fazla risk içerdiğini göstermektedir. Katılım 30 endeksinin ise görece daha istikrarlı bir seyir izlediği söylenebilir. Yapılan Mann-Whitney U testi sonuçları da bu bulguları desteklemiştir. Bazı aylarda, özellikle pandemi döneminde, endekslerin getirilerinde pozitiften negatife veya negatiften pozitife doğru değişimler gözlenmiştir. Fakat bu değişimler sürekli bir şekilde aynı yönde olmamıştır. Genel olarak bakıldığında, getiriler açısından anlamlı bir fark çıkmazken, risk açısından BİST 30’un Katılım 30’a göre daha yüksek oynaklığa sahip olduğu istatistiksel olarak da doğrulanmıştır. Bu açıdan Katılım 30 endeksinin daha düşük bir volatilite ile İslami finans temelinde uygun yatırım imkânı sunduğunu göstermektir.

The changing and evolving structure of the financial world also affects portfolio compositions, requiring analyses and evaluations for more effective planning. This study comparatively examines the daily return and volatility structures of the BIST 30 and BIST Participation 30 indices during the period of December 2021 – May 2025, with a distinction between the pandemic (December 1, 2021 – May 5, 2023) and post-pandemic (May 6, 2023 – May 26, 2025) sub-periods. The daily returns and risks of both indices in the pandemic and post-pandemic periods have been compared. First, the daily returns of both indices were calculated and their averages were examined. The analyses indicate that there were no significant differences in average returns between the pandemic and post-pandemic periods. In other words, both indices provided investors with similar levels of gains. However, a different outcome emerged in terms of risk. Based on standard deviation calculations, it was observed that the BIST 30 index exhibited higher volatility than the BIST Participation 30 index in both the pandemic and post-pandemic periods. This shows that BIST 30 has a more fluctuating structure and entails greater risk for investors. In contrast, the BIST Participation 30 index demonstrated a relatively more stable trend.The results of the Mann-Whitney U test further supported these findings. In certain months, particularly during the pandemic period, shifts from positive to negative or negative to positive returns were observed in the indices. However, these changes were not consistently in the same direction. Overall, while no significant difference was found in terms of returns, the higher volatility of the BIST 30 compared to the BIST Participation 30 was statistically confirmed. In this respect, the BIST Participation 30 index offers a lower-volatility investment opportunity, aligned with Islamic finance principles