Orhan Tanrıkulu’nun yayımlanmamış “müzik tarihi” çalışmasının incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, İstanbul Devlet Opera ve Balesi müdür ve sanat yönetmenliği görevini de icra etmiş olan, orkestra şefi Orhan Tanrıkulu’nun yayımlanmamış müzik tarihi çalışmasını inceleyerek, söz konusu çalışmanın ülkemizde müzik tarihi disiplinine yönelik katkılarını ve müzikoloji açısından önemini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Orhan Tanrıkulu'nun yayımlanmamış müzik tarihi çalışması, klasik Batı müziği tarihini farklı coğrafyalardaki müzik kültürlerini de göz önünde bulundurarak ele alan, kapsamlı bir çalışmadır. 1980’li yılların ortasında yazılan eser, müziğin evrimini insanlık tarihinin başlangıcından itibaren ele alarak, hem Batı hem de Doğu müziği üzerinde derinlemesine bir bakış sunmaktadır. Tanrıkulu’nun bu çalışması, (çeviri niteliğindeki çalışmalar bir yana bırakılacak olursa) klasik Batı müziği tarihini bütünüyle ele alan özgün nitelikte telif eserlerin oldukça az sayıda olduğu ülkemizde, hem müzikoloji hem de müzik tarihi açısından önemli bir başvuru kaynağı olarak değerlendirilebilir. Bu tezde, Tanrıkulu’nun müzik tarihine ilişkin tespitleri, benzer özellikler taşıyan telif kitaplarla karşılaştırmalı biçimde incelenmiş, aralarındaki ortak ve farklı yönler değerlendirilmiş olup, bu tespitlerin literatüre katkıları da ayrıca ele alınmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak, doküman taraması ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile betimsel analiz yapılmıştır.

This research aims to examine the unpublished music history work of Orhan Tanrıkulu, who was also the director and artistic director of the Istanbul State Opera and Ballet, and to evaluate the contributions of this work to the discipline of music history in our country and its importance in terms of musicology. Orhan Tanrıkulu's unpublished music history work is a comprehensive study that examines the history of classical Western music by also taking into account the musical cultures of different geographies. Written in the mid-1980s, the work examines the evolution of music from the beginning of human history and offers an in-depth look at both Western and Eastern music. This work by Tanrıkulu can be considered as an important reference source in terms of both musicology and music history in our country where there are very few original copyrighted works that cover the history of classical Western music in its entirety (apart from translations). In this thesis, Tanrıkulu's findings on music history are examined comparatively with copyrighted books with similar characteristics, the common and different aspects between them are evaluated, and the contributions of these findings to the literature are also discussed. In the study, a qualitative research method was used and a descriptive analysis was conducted with document review and semi-structured interview technique.