Örgütsel Performansın Ölçülmesinde Çok Boyutlu Ölçüm Yaklaşımları Ve Performans Prizmasına İlişkin Bir Uygulama

Abstract

İşletmeler yaptıkları işte ne ölçüde başarılı olduklarını saptamak, rakiplerine göre kendi durumlarını ortaya koyabilmek ve faaliyet gösterdikleri alanda yerlerini belirlemek amacıyla performans ölçüm yöntemlerine ihtiyaç duyarlar. Rekabetin artması, küreselleşmeyle birlikte sınırların ortadan kalkması, bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, müşteri beklentilerinde yaşanan değişimler performans ölçümünün önemini ve gerekliliğini arttırmaktadır. Buna bağlı olarak performans ölçümünün tek boyutlu ya da sadece finansal verilere dayanması eksikliklere ve sorunlara yol açabilmektedir. Bu çalışmada hem finansal hem de finansal olmayan ölçümlerin bir arada kullanıldığı çok boyutlu performans ölçüm modelleri genel olarak incelendikten sonra tüm modelleri bütünleştirici bir nitelik taşıyan Performans Prizması ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu kapsamda Performans Prizması modeline temel oluşturan düşünce tarzı, modelin boyutları, uygulama süreci ve başarı koşulları ile modele ilişkin uygulama örnekleri incelenmiştir. Performans Prizması modeli teorik olarak; Paydaş Memnuniyeti, Stratejiler, Süreçler, Yetkinlikler ve Paydaş Katkısı olmak üzere beş boyuttan oluşmaktadır. Performans Prizması modelinin uygulanabilirliğini test etmek için Türkiye’de faaliyet gösteren 5 yıldızlı işletme belgeli otel işletmelerini kapsayan bir saha araştırması yapılmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel ve matematiksel modeller kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, beş yıldızlı otel işletmelerinde Performans Prizması ölçüm modelinin temel boyutlarını ve ana göstergelerini ortaya koyan geçerli ve güvenilir bir performans ölçüm modeline ulaşılmıştır.

Companies need performance measurement methods to see their position according to their rivals and determine their situation in the field that they serve products and services. Increase of rivalry, disappear of borders with the globalization, development of information technologies and variations with the customer expectations increase the performance measurement’s importance and necessary. Because of this reasons only possess a one dimension financial performance measurement has some problems and deficiencies. In this framework after inspecting the multi-dimensional performance measurement methods that used the financial and non-financial measurements together generally we search the Performance Prism that integrate the all methods with details. The thought manner constitutes the Performance Prism, dimensions of the model, application processes and success conditions with the examples were examined. The Performance Prism theoretically consist of five dimensions; Stakeholder Satisfaction, Strategies, Processes, Capabilities and Stakeholder Contribution. We perform 120 hotels which have a five star business certification in this research. We use statistic and mathematical methods for the analysis of the results. At the end of the research, we test the basic dimensions and indicators of the theoretic model Performance Prism in five star hotels and attain a dependable and current performance measurment model.