Örgütsel Öğrenme Yeteneğinin Ürün Yeniliği Performansına Etkisi: Üretim İşletmelerinde Bir Araştırma

Abstract

Günümüzde toplumsal, kültürel ve ekonomik alanda yaşanan hızlı değişimler ve dönüşümler, örgütlerin faaliyette bulundukları çevrenin özelliklerine etki ederek işletmeleri, bilgi yoğun, dinamizmi yüksek ve zorlu rekabet koşullarına sahip bir ortamda varlıklarını devam ettirmek zorunda bırakmıştır. Bu değişim ve dönüşümler yönetim düşüncelerinde de yeni yöntem ve teknikleri gündeme getirmiştir. Örgütsel öğrenme ve yenilik kavramları 1990’lı yıllardan bu yana hem literatürde hem de iş dünyasında sıkça ele alınan ve tartışılan bir olgu haline gelmiştir. Örgütsel öğrenme kavramı, geçmişten gelen deneyimlerin davranışa yön veren rutinlere dönüştürülmesi olarak tanımlanırken; örgütsel öğrenme yeteneği, örgütün öğrenmeyi destekleyen ve kolaylaştıran yapı ve prosedürlere uygun yönetsel faaliyetleri hayata geçirebilme becerisi olarak tanımlanmaktadır. Örgütsel öğrenme yeteneği, bilginin elde edilmesini, yayılmasını ve depolanmasını kolaylaştırması nedeniyle yeni ürün geliştirme süreci ile yakından ilişkilidir. Bu çalışmanın temel amacı, örgütsel öğrenme yeteneğinin ürün yeniliği performansı üzerinde bir etkisinin olup olmadığını ampirik bir araştırma ile ortaya koymaktır. Çalışmada, örgütsel öğrenme yeteneği boyutları ile ürün yeniliği performansı boyutları arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere İstanbul Sanayi Odası’na kayıtlı olan ve İSO 1000 listesinde yer alan 120 üretim işletmesine anket uygulanmıştır. Anket verilerinin değerlendirilmesi sonucunda, örgütsel öğrenme yeteneği ve ürün yeniliği performansı arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu, öğrenme odaklı örgüt kültürünün bu ilişki üzerinde moderatör bir etkiye sahipken esnek örgüt yapısının söz konusu iki değişken arasındaki ilişki üzerinde moderatör bir etkisi bulunmadığı görülmüştür. Aynı zamanda, hem örgütsel öğrenme yeteneği hem de ürün yeniliği performansı ile örgütün faaliyette bulunduğu çevrenin özellikleri arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır.

The rapid changes and transformations in social, cultural and economic area forced today’s organizations to compete in knowledge-intensive and a dynamic environment. These changes and transformations have brought up new methods and techniques in management thinking. Since the 1990s, the concepts of organizational learning and innovation have become a phenomenon that are explicated and discussed frequently both in literature and business world. While the concept of organizational learning is defined as encoding inferences from history into routines that guide behaviour; organizational learning ability is defined as the capability of the organization to implement the appropriate management practices, structures and procedures that facilitate and encourage learning. Organizational learning ability is closely related to the new product development process, because it facilitates obtaining, distributing and storing information. In this context, the main purpose of this study is to state the effect of organization learning ability on product innovation performance with an empirical research. In the study, a survey was applied to 120 product firms that are registered to Istanbul Chamber of Industry and in the list of ISO 1000, to determine the relationship between the dimensions of organizational learning and the dimensions of product innovation performance. The results of the research indicate that there is a positive relationship between the organizational learning ability and product innovation performance and learning-oriented organizational culture has a moderator effect on this relationship, while flexible organizational structure does not have a moderator effect on the relationship between these two variables. At the same time, there is a positive relation between the characteristics of the environment in which organizations operate and both organizational learning ability and product innovation performance.