Uluslararası Taşıma ve Ticarette Lojistik Köylerin Sağladığı Rekabet Avantajları: Bir Model Önerisi

Abstract

Son otuz yıldır sanayide görülen hızlı gelişmeler beraberinde ham madde, yarı ve tam mamul ürün ve stokların akışını da hızlandırmıştır. Bu hızlı akış, lojistik sektörünün büyümesine neden olmuştur. Büyüyen lojistik sektörü, bu çok büyük emtia akışını kontrol etmekte zorlanmıştır. İşte bu büyük lojistik akışını kontrol etmeyi kolaylaştırmak için çeşitli alternatif çözümler önerilmiştir. Lojistik köyler bu çözümlerden biridir. Lojistik köyler, gerek lojistik akışını kontrol eden, gerekse de lojistik yan faaliyetleri kolaylaştıran bir çözüm yoludur. Lojistik köyler, lojistik akışın yoğun olduğu, ayrıca çok çeşitli ve yoğun ulaşım ağlarına yakın yerlere kurulmalıdır. Fonksiyonel, çevreci ve mevzuata uygun lojistik köy yerlerinin seçimi birçok farklı kriterlere sahip olmayı gerektirmektedir. Bu amaçla bir çok model geliştirilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de lojistik köylerin kuruluş yerlerinin belirlenmesi için bir model önerilerek, uygulanmış, sonuçları tablolar ile sunulmuş ve tartışılmıştır. Bu amaçla kuzey güney lojistik hattında bulunan yedi şehir için bir model denenmiştir. “Delphi uzmanlık uygulamalarıyla” yürütülen “Çok kriterli ağırlıklandırma” tekniği, ele alınan lokasyonların özelliklerini ve lojistik potansiyellerini ortaya koymada kabul edilebilir ve kıyaslanabilir bir model uygulaması olabileceği kanısına varılmıştır. Çalışma sonucunda, Mersin, Konya, Bilecik ve Eskişehir illeri öne çıkmış, Mersin uluslararası, diğerleri ise yerel lojistik fonksiyonelliği açısından daha uygun olduğu, bulgular ekonomik veriler ve sezgisel değerlendirmelere tabi tutulduğunda, söz konusu metodun lojistik merkezlerin seçiminde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Rapid growth of industry has accelerated the flow of goods and stocks in the last thirty years. This rapid flow caused to the fast development in logistics sector. The growing logistics sector has been forced to control the goods flowing worldwide. Several alternative solutions are proposed to solve these problems of logistics developments. One of the solutions is freight villages that controls and facilitates logistics flow and activities. Logistics villages should be set up on the places where transportation networks and strong logistics flow are abound. In deciding about freight villages plant location, some criteria such as functionality, environmental ant legal issues should be taken into account. Several methods are developed for choosing freight villages areas. In this study, a model is suggested for freight village location selection in Turkey. The model applied and the results which are presented in tables discussed. The model is applied on seven cities at the north south logistic line. Multi criteria weighting with Delphi expertise technique is used. By using the findings reasonable and comparable results about the logistics potential of the cities chosen could be compared. As a result of the study, in general Mersin, Konya, Bilecik and Eskişehir cities were ahead among others. In logistic functionality, Mersin was found suitable for being international center, the others were found suitable for being local center and well matched with economical and perceptional estimations in the assessments of logistic centers.