Bilgi Ekonomisi Perspektifinden Türkiye’deki İşletmelerin Durumumu

Abstract

Bilgi ekonomisi bilginin doğrudan üretim, dağıtım, paylaşım ve kullanımına dayanan ekonomiler olarak tanımlanmaktadır. Bu ekonomik model 1950’lerden beri süregelen değişim ve dönüşümlerin bir uzantısı olarak gelişmiş ekonomik modellerin yeni çehresi şeklinde ortaya çıkmıştır. Bilginin temel üretim faktörü ve rekabet avantajının kaynağı olduğu bilgi ekonomileri, makro ve mikro açıdan bilgi içeriğine konu olmaktadır. Bilgi ekonomisiyle ilgili olarak büyük ölçüde makro düzeyde yapılan çalışmalar karşısında bu çalışma bilgi ekonomisinin karakteristiklerini mikro alanda aramaktadır. 1980’lerden beri ülke ekonomilerinin büyük bir kesimini temsil eden özel sektör işletmelerinin bilgi ekonomisi ölçütleri açısından niteliğine ışık tutmak bu çalışmanın odağında yer almaktadır. Türkiye’deki işletmelerin ne ölçüde bilgi temelli olduklarının cevabını bulmayı amaçlayan çalışma, karşılaştırmalı bir analize dayanmaktadır. Bu doğrultuda İngiltere’deki işletmeler Türkiye’deki işletmeler için kontrol grubu olarak seçilmiş ve Londra Ticaret ve İstanbul Sanayi Odalarına kayıtlı sermayesi bakımından ilk 500’e giren işletmeler bilgi ekonomisi parametrelerine göre karşılaştırılmıştır. Elde edilen verilere göre, Türkiye’deki işletmelerin bilginin stratejik önemine ilişkin farkındalık ve bilgininin yönetsel boyutuna ilişkin pratikler açısından, ileri bilgi ekonomilerindeki işletmelerle rekabet edebilecek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Buna karşılık bilginin fiziksel altyapı olanakları ve yenilik performansı açısından Türkiye’deki işletmelerin İngiltere’deki işletmelerin gerisinde olduğu tespit edilmiştir.

Knowledge economy is defined as an economic structure depends directly on production, distrubition and use of knowledge. This economic model has emerged as a new version of developed economy in the final stage of transformation process prevailing since 1950’s. Knowledge economies in which knowledge is the basic production factor and source of competitive advantage, are the subject matter of macro and micro analysis. Against the general trend towards the macro studies, this study focus on the characteristics of knowledge economy at micro level. The center of this study is to shed lignt on organizations in terms of parametres of knowedge economy in private sector, which compose major proportion of national economies since 1980’s. This study, aiming to query to what extent organizations in Turkey are knowledge-based, depends on a comparative analysis. In this context the organizations in the UK are held as a control group for organizations in Turkey, and top 500 organizations in terms of owning most total assets in London and İstanbul are compared to the parameters of knowledge economy. The study found out that organizations in Turkey are capable to compete with organization in top knowledge economies in terms of awareness on strategic importance of knowledge and practices on managerial dimension of knowledge management. However, it is concluded that organizations in Turkey are behind organizations in the UK in terms of innovation performance and knowledge infrustructure that it is defined as knowledge hardware in the study. iv