Cerrahi Hemşirelerinde Hasta Güvenliği Kültürü Algılarının Belirlenmesi: Afyonkarahisar’da Bir Uygulama

Abstract

Hasta güvenliği, sağlık hizmetine bağlı hataların önlenmesi ve bu hataların neden olduğu yaralanma ve ölümlerin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalardır. Hasta güvenliği kültürü de, hasta güvenliğinin kurumun en öncelikli konusu ve ortak değeri olarak kabullenilmesidir.

Bu araştırmanın amacı, Afyonkarahisar İl merkezinde faaliyet gösteren hastanelerde görev yapan cerrahi hemşirelerinin hasta güvenliği kültürüne ilişkin algılarının belirlenmesidir. Araştırmanın evreni, Afyonkarahisar İl merkezindeki hastanelerde görev yapan cerrahi hemşirelerinden oluşmaktadır. Araştırmada örneklem alınma yoluna gidilmemiş olup, hastanelerin cerrahi servislerinde görev yapan tüm hemşirelere ulaşılarak “tam sayım” yapılmıştır. Buna göre, toplam 121 cerrahi hemşireden elde edilen anketler değerlendirmeye alınmıştır.

Araştırma hasta güvenliği kültürüne ilişkin mevcut durumu ortaya koyması bakımından betimsel (descriptive) bir çalışma niteliğindedir. Veri toplama yöntemi olarak anket tekniği kullanılmış olup bu çalışmada da Hasta Güvenliği Kültürü Hastane “Hospital Survey on Patient Safety Culture” anketi kullanılmıştır. Verilerin SPSS for Windows paket programında değerlendirildiği çalışmada, hemşirelerin bireysel özellikleri frekans ve yüzde dağılımları ile sunulmuş olup, hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin algıları ise frekans ve yüzde dağılımlarının yanı sıra aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri ile betimlenmiştir. Bununla birlikte, hemşirelerin hasta güvenliği kültürü algısının bireysel özelliklere göre karşılaştırılmasında iki grup için t testi ve ikiden fazla grup için varyans analizi gibi parametrik testlerden yararlanılmıştır.

Çalışmada, hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin algıları beş boyutta (çalışılan birim, yönetici, iletişim, raporlama ve genel hasta güvenliği) incelenmiş olup, her bir boyuttaki genel algılarının orta düzeyde olduğu saptanmıştır.Bunun yanında devlete bağlı hastanelerde görev yapan hemşirelerin özel hastanelerde çalışanlara göre daha olumsuz bir algı içerisinde oldukları tespit edilmiştir. Araştırmada, 20 yaş ve altındaki hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin çalışılan birim, iletişim ve raporlama ile ilgili algısının diğer gruplardan yüksek olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda bekar ve kırsal bölgede hayatını geçirenlerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin çalışılan birim ve raporlamaya yönelik algısı daha olumludur. Yoğun bakım ünitelerinde görev yapan hemşirelerin hasta güvenliği konusunda yöneticilere yönelik algıları genel cerrahi ve ameliyathanede görev yapan hemşirelere göre daha olumsuzdur.Sağlık kurumlarımızda çalışan hemşirelerin hasta güvenliği kültürüne ilişkin algılarının saptanması, konu hakkında bilinçsel düzeyde bir betimleme yapabilmesine olanak sağlayacaktır

Patient safety is known as a practice towards preventing errors, elimination of the injuries and death caused by health care itself. Patient safety culture as well, is the acceptance of making patient safety a top priority and a common value among the institution.

The purpose of this study is to detect the perseption of the surgical nurses operating in the province of Afyonkarahisar over patient safety culture. Surgical nurses operating in the province of Afyonkarahisar are forming the population of our research. Sampling was not taken as our method but also a full census was conducted by reaching entire surgical nurses working in the surgical wing. According to this, questionnaires collected from 121 surgical nurses were assessed.

Our research may be defined as a descriptive study by revealing the current status about patient safety culture. “Hospital Survey on Patient Safety Culture” questionnaire is used to collect data. The data is analyzed within SPSS for Windows software programme and individual spresifications of the nurses are submitted with frequency and percent distribution but also described with arithmetic avarage and standard deviation rates. Comparision for the patient safety culture perseptions affected by the individuality of the nurses, t-test is chosen for two groups and for over two groups analyses of variency method is chosen.

In this study, the perceptions of nurses over patient safety culture is overviewed in five dimensions (working unit, administration, communication, reporting and general patient safety); overall perception within each dimension is detected to be in moderate level. At the same time, nurses working in state hospitals are found in a more negative perception other than nurses working in private hospitals. On the other side, nurses under the age of 20 are determined to have higher perception including the dimensions of working unit, communication and reporting on patient safety culture. Also nurses single and from the countryside are found to be more positive in the dimensions of working unit and reporting on patient safety culture. ICU (intensive care unit) nurses are found to have a more negative perseption than nurses in general surgery and operating rooms. In conclusion, detection of the perseptions on patient safety culture from nurses working in our medical agencies would allow a description on a cognitive level for the subject.