Türk Modernleşmesinde Merkez – Çevre İlişkisi Bağlamında Milliyetçilik

Abstract

Batı toplumlarında 17. yüzyıldan itibaren merkezi güçler ve toplumsal çevre arasındaki etkileşim modern ulus devleti ortaya çıkaran önemli unsurlardan biridir. Batı siyasi tarihindeki bu pratikler, dağılma sürecine girmekte olan Osmanlı Devleti’nin modernleşme ve Batılılaşma politikalarının yönünü ve içeriğini etkilemiştir. Batı’da modern devletin ortaya çıkmasındaki merkez ve çevre arasında etkin bağlantı mekanizmalarının ideolojik aracısı olarak karşımıza çıkan milliyetçilik; Osmanlı ve Cumhuriyet kadrolarında farklı biçimde algılanmıştır. Osmanlı geleneksel yapısından kaynaklanan toplumsal kopuklukları modernleşme süreciyle bir taraftan yok etmek isterken, bir taraftan da kopukluklar farklı şekillerde yeniden üretilerek kendi içinde itilaflı bir uygulamaya dönüşmüştür. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri arasında modernleşme süreciyle gelen süreklilik ortaya çıkmıştır. Bu modernleşme sürecinde merkez ve çevre arasındaki dinsel ve kültürel farklılıklara ilave olarak, siyasal merkezin baskın milliyetçi ideolojisi de söz konusu kopukluğa dahil olmuştur. Türk modernleşmesindeki ulus-devleti oluşturmaya yönelik şekillenen milliyetçilik algısı ile çevrenin bu algıya verdiği karşıt milliyetçi tepkilerin, toplumsal uzlaşı sorununun bir yönü olup olmadığı tartışılmıştır.

In western societies, interaction between central authorities and social periphery is one of the most important element that exposed modern national government since 17th century.These thoughts in western political history affected the direction and the content of foreign policy about modernization and westernization of Ottoman Empire entering dissolution period. Nationalism, apperaenced in the west by the means of ideological effective interaction between center and periphery was understood differently starting from the Ottoman Empire to Republic. While the social disconnections coming from the traditional structure of the Ottoman Empire were being tried to abolish,on the other hand these disconnections were reproduced argumently in different ways.The continuity coming from the modernization method between the period of the Ottoman Empire and Republican periods, appeared.During this modernization period, dominant nationalist ideology of central politics became involved in this rupture, in addition to the cultural and religious differences in between centre and periphery.In Turkish Modernization, perception of nationalism intending to create the national state and the response against nationalism was discussed whether it was a part of social consensus or not.