Güneybatı Anadolu’nun Holosen Paleocoğrafyası

Abstract

Güneybatı Anadolu’da Son Buzul Maksimumu (Günümüzden Önce (G.Ö.) ~21000 ile 19000 C14 yılları arasında) süresince bitki türleri belli lokasyonlarda sığınma alanları oluşturarak hayatta kalmıştır. Holosen dönemi başlangıcı ile birlikte bu alanda bulunan bitkiler günümüz vejetasyon formasyonlarının oluşumunda ve gelişiminde önemli rol oynamıştır. Güneybatı Anadolu aynı zamanda Holosen başlangıcından itibaren yerleşmelere sahne olmuş bir bölgedir. Bu nedenle bölge gerek tarihi kültürel dokusu nedeniyle gerekse de doğal ortam özellikleri nedeniyle uluslararası öneme sahiptir. “Güneybatı Anadolu’nun Holosen Paleocoğrafyası” isimli bu tez çalışmasında Güneybatı Anadolu’nun doğal ortam özellikleri, güncel vejetasyon formasyonları, paleovejetasyon özellikleri ve doğal ortam üzerindeki insan etkisi zamansal perspektifte bir arada kurgulanmıştır. Bu amaçla Güneybatı Anadolu’ya ait 21 farklı alanda gerçekleştirilen polen kayıtları, fonksiyonel bitki tipine dayalı biomizasyon yaklaşımı ile yeniden yorumlanmıştır. Polen verilerinin değerlendirilmesi sonucunda ~9.000 C14 GÖ ’de iklim koşullarının günümüzden daha soğuk ve kurak olduğu, orman vejetasyonunun ise ~% 30-60 arasında değiştiği saptanmıştır. Erken Holosen’in son bölümünde ise (~ 6.000 C14 GÖ’de) Güneybatı Anadolu genelinde değişen iklim koşulları ile ilişkili olarak büyük ölçüde orman vejetasyonu hakim olduğu görülür. GÖ ~4000 C14 yılında iklim koşullarının günümüze benzer olduğu, arboreal polenlerin (AP) (odunsu bitki) ~% 60- 95’i bulduğu saptanmıştır. Beyşehir İşgal Dönemi’nde görülen yoğun antropojenik etki nedeniyle (GÖ ~3200-1300 C14 yılları arasında) Güneybatı Anadolu genelinde AP oranlarında % 5 ila % 70 arasında azalma, antropojenik türlerde ise % 5 ila % 30 arasında artış meydana gelmiştir.

Plant species had survived in Southwest Anatolia during Last Glacial Maximum (-21000-19000 14C BP) by refuging in certain local areas. The vegetation in this area played an important role on forming and developing modern vegetation types with the beginning of Holocene period. Southwest Anatolia had showed a host character in terms of settlements from the beginning of Holocene at same time. For this reason, the region has an international importance due to historical-cultural and environmental characters. Environmental characters, modern vegetation formation, paleovegetation characters and the effects of human over environment of Southwest Anatolia have been constructed together in the perspective of chronic in this thesis study which is called “Holocene Paleogeography of Southwest Anatolia”. Pollen records in 21 different area belonged to Southwest Anatolia have reinterpreted by biomisation perspective depend on functional plant type. According to the analyses of pollen data, climatic conditions were colder and more drought at around 9000 14C BP. And also it is determined that forest vegetation changed between ~ % 30-60. It is seen that large scale forest vegetation formation was common in Southwest Anatolia in relation to changed climatic conditions in the last part of Early Holocene (~6000 14C BP). Climate conditions were similar to the present and arboreal pollen were (AP) (woody plant) in the ratio of ~% 60-95 before present ~4000 14C. Because of intense anthropogenic effects which were seen in Beysehir Occupation Phase (between -3200-1300 C14 BP) AP ratio decreased between % 5 - %70. On the other hand, anthropogenic species increased between % 5 - % 30.