Tahkiyeli Eserlerde “Model Şahıs” Meselesi ve Ömer Seyfettin’in Hikâyelerindeki Model Şahıslar Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki şahıs kadrosu içinde, yaşayış, davranış, ideal ve uygulamalarıyla öncelikle kendi devrine ve daha sonraki döneme model teşkil edebilme özelliği gösteren kahramanlar vardır. Birçok yönüyle tip veya karakter diyebileceğimiz bu insanlar, bazı yönleriyle de böyle bir tasnifin dışında farklı özellikler arz edebilmektedir. Özellikle dış dünyanın kıymetlerine ait endişeler taşıyan yazarlar, edebî eserlerinde bu endişelerini gidermeye yönelik çareler ararlar. Model şahıs, bu endişeleri gidermeye yönelik olarak düşünülmüş, eser kahramanlarına verilen isimdir. Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki model şahıslar, samimi Müslüman ve şuurlu Türklerdir. Bununla birlikte, kayıtsız- şartsız devletlerine bağlı, serdengeçti, akıllı, vefalı, onurlu, haysiyetli ve tarih şuuruna sahip insanlardır.

In the individuals of Ömer Seyfettin’s stories, there are heros who can form a model to their period and later period with their life style, behavior, ideal and practice. These individuals to whom we can say type or character in many ways may show different properties out of so kind classification with some aspects, too. Especially, the authors who have got some anxieties that belongs to values of outside world look for remedies which will remove their anxieties in their literary works. “Model individual”, who is thought to remove that kind of anxieties, is the name that given to hero of the work. The model individuals in Ömer Seyfettin’s stories are sincere Muslims and conscious Turks. However, they are unconditionally faithful to their government, intelligent, loyal, proud people and have got honour and consciousness of history.