Okul Yöneticilerinin Günlük Mesailerinde Yaptıkları İşlere Genel Bir Bakış

Abstract

Bu araştırmada; okul yöneticilerinin çalışma zamanlarını nasıl düzenledikleri, bu düzenlemenin hangi yönetsel ve eğitimsel etkinliklerde yoğunlaştığım belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Uşak ilinde görev yapmakta olan okul müdürleri, örneklemini ise Uşak ilinde görev yapmakta olan 20 okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan okul müdürlerinin, zamanlarını hangi faaliyetlere harcadığını belirleyebilmek için kullanılan anket iki temel bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm açık uçlu soruları ve demografik bilgileri içermektedir. Bu sorularda müdürden “zamanını en çok alan işleri", “yapmaktan en çok hoşlandıkları işleri”, “yapmayı hiç sevmedikleri işleri”, “ellerinde olsa değiştirmek isteyecekleri işleri” listelemeleri istenmiştir. İkinci bölümde ise müdüre belirli günler ve saatlerde ne yaptığını rapor edebileceği bir çizelge verilmiş ve bu çizelgede belirtilen zaman ve günde o anda ne yaptığını çizelgede ayrılan boşluğa doldurmaları istenmiştir. Bu self-gözlem formu 20 müdür tarafından doldurulduğunda iki haftalık bir sure için dakikası dakikasına okullarda yapılmış faaliyetlerin bir dökümü elde edilmiştir. Bu faaliyetler önceden belirlenmiş yöneticilik faaliyet alanları kategorileriyle karşılaştırılarak müdürlerin ne tür işlerle uğraştıkları ve bunları nasıl algıladıkları incelenmiştir. Okul müdürlerinin formlara işledikleri faaliyetler incelendiğinde bunların %72’lik bir bölümünün eğitim ve öğretimle doğrudan alakalı olmayan işlerden oluştuğu tespit edilmiştir. Müdürlere yöneltilen “zamanınızı en çok alan işler” şeklindeki açık uçlu anket maddesinden de benzer sonuç alınmıştır. Müdürlerin self-gözlem formları incelendiğinde resmi yazışmalar, denetim, para işleri, gibi bürokratik işlemlerin çok büyük bir yoğunlukta olduğu anlaşılmaktadır. Müdürlere yöneltilen “yapmaktan haz duyduğunuz işler” ve “yapmaktan hoşlanmadığınız işler” şeklindeki anket sorularına verilen cevaplar incelendiğinde müdürlerin zevk almadıkları işlerle çok yoğun uğraşırken, yapmaktan hoşlandıkları işlere zaman ayıramadıkları tespit edilmiştir. Eğitim yönetimi ve Eğitim liderliği

literatüründe yer alan pek çok davranış ve fonksiyonların müdürlerin günlük mesailerinde hemen hiç yer almaması düşündürücüdür. Okullarda bürokratik ve rutin işlerin müdürün üzerindeki yükü, onların birer lider olma ve okulu yaşanılabilir bir öğrenme merkezine dönüştürme imkanlarım ellerinden almaktadır. Son dönemlerde OYGEP çalışmalarında vurgulanan yöneticilikten liderliğe dönüşme ve bir slogan haline gelen “bir okul müdürü kadar okuldur” anlayışı göz önüne alındığında okulların bu yapılanması devam ettikçe, müdürlerin okulları dönüştüremeyeceği aşikardır. Okullarda bir idari sekreter kadrosunun oluşturulması bu yapıyı değiştirecektir.

The purpose of this study is to examine how principals use their time during work hours and which administrative and instructional activities intensively performed by school administrators. The population of the study consists of all school principals working within the schools systems of the province of Usak. The sample of the study consists of 20 principals. The instrument has two main sections. The first section consists of open-ended questions related to the most time consuming activities, the most liked activities, the most disliked activities, and the activities that they most likely to change if possible. In the second part of the instrument, a series of fill in spread-sheet charts containing pre-determined dates and times was provided to the principals. Principals were asked to fill in the activity they perform during the time and date specified in the form just after the activity carried out. After aggregating all data from 20 principals, a minute by minute activity report for a two week period is formed. Activities were compared to a pre-determined list of possible administrative activities drawn from leadership, administration literature and from legislative and legal literature. Findings show that principals spent an overwhelming portion of their time in activities unrelated to instructional and educational issues. Activities that have the highest frequencies in the fill-in forms include official written correspondences, supervision of bureaucratic procedures, and money related paper works. Principals frequently perform duties that they do not like. They find very little time for administrative and leadership roles they like to perform the most. In daily operation of schools, principals unable to exercise administrative and leadership functions that are the most frequently cited in educational leadership and administration literature. The field and the theory have little in common. The latest initiatives such as OYGEP stresses that “A school is “the” school as good as its principal;” however in the light of such findings the role of school principals and their job

descriptions will not let them to perform like a leader. A school secretary similar to the position of a collage secretary may help.