Türkiye Türkçesinde Hal (Durum) Kavramı ve Hal (Durum) Eklerinin İşlevleri

Abstract

Danışman: Doç. Dr. Erdoğan BOZ Bu çalışmada Türkiye Türkçesinde durum kavramı ve durum ekleri üzerinde durulmuştur. “Giriş” bölümünden sonra “Türkiye Türkçesinde Durum Kavramı” başlığı altında dil bilgisi kitaplarından, terim sözlüklerinden ve ilgili makalelerden tespit edilen durum kavramı tanımları verilmiştir. Ad durumlarının tanımları ve sayısı da kaynaklardan tespit edilmiştir. Çalışmamızda ad durumları sekiz durum olarak belirlenmiştir. Bunlar; yalın, yönelme, belirtme, bulunma, ayrılma, ilgi, vasıta ve eşitlik durumlarıdır. Belirlenen durum ekleri; konu ile ilgili olan kaynaklardaki görüş farklılıkları değerlendirilerek tablo hâlinde de gösterilmiştir. Bu durum eklerinin işlevleri üzerine söylenenlerden yola çıkılarak eklerin işlevlerine açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, eklerin kurduğu yapılar ile işlevleri, ilgili araştırmalardan tespit edilen ve tarafımızdan kurulan cümlelerle örneklendirilmiştir. Dilde çok geniş bir kullanım alanı bulan durum eklerini incelediğimiz çalışmamızın sonunda ise yararlanılan kaynaklardan oluşan geniş bir “Kaynakça” yer almaktadır.

Conception of case in today’s Turkey’s Turkish and usages of the case’s suffix it is studied. Conception of case and case’s suffix in today’s Turkey’s Turkish. Following the first part there are definitions about the attitude concepts from the grammer books, technical term dictionariesand related articles.The noun definitionsand numbers are obtained from these sources. In this research the noun forms are classified as eight parts. These are nominative, accusative, locative, ablative, genitive, instrumental and equative case’s. These suffixes are made a table taking care of the different ideas from the different sources about this topic. And the duities of these suffixes are explained by this. And the structures of these suffixes and their duities are given as examples. And there is “Bibliography” at the and of this language research which expailnes a great number of usages of the conception of case.