Schiltberger’in Hatıratı (Çevirisi ve Kritiği)

Abstract

Johann Schiltberger’in 1394-1427 tarihleri arasında ki yaklaşık otuz üç yıllık bir dönemi kapsayan hatıratının, dört el yazması bulunmaktadır. Bu el yazmalarının çevirisi birçok dilde yapılmıştır. Ancak hatıratının tamamı ilmi açıdan detaylı bir araştırma konusu olmamıştır. 15.yüzyılın ilk çeyreğindeki medeniyetlerin, siyasi olaylarını, sosyal yaşantılarını, dini inançlarını ele alan bu tez çalışmasında tarihi olaylar, sosyal yaşantılar, inançlar karşılaştırılmış ve efsaneler de mitolojik açıdan incelenmiştir. Temel kaynak olarak Schiltberger’in Münih Monacensia Kütüphanesi’nde bulunan Nürnberg el yazması hatıratının, günümüz Almanca’sına çevrilmiş şekli alınmıştır. Yapılan tenkit ile Schiltberger’in yazdıklarının güvenilebilirliği ve yazılanların isabetli olup olmadığı değişik kaynaklarla ortaya konulmuştur. “Schiltberger’in Hatıratı (Çevirisi ve Kritiği), adlı tez konumuz giriş, dokuz bölüm ve birde sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde hatırat hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde hatıratta yazılı olan “giriş”, yolculuğun ve esaretin başlangıcı yer almaktadır. Schiltberger, ikinci bölümde; Niğbolu Savaşı’ndan Ankara Savaşı’na kadar Yıldırım Bayezit’in yanında olduğu dönemi, üçüncü bölümde ise; Timur’un Ankara Savaşı’ndan ölümüne kadar olan dönemdeki savaşlara ve siyasi olaylara yer vermiştir. Dördüncü bölümde de Timur’un oğulları dönemini ve Tatar taht kavgalarını anlatmıştır. Beşinci bölümde gördüğü ülkeleri, şehirleri efsaneleriyle ve ilginç yönleriyle aktarmıştır. Altıncı bölümde Müslümanların dini inançlarına yer vermiş, yedinci bölümde Yunanlıları, sekizinci bölümde de Ermenistan’ı anlatmıştır. Dokuzuncu bölümde ise; firarını ve dönüş yolculuğunu aktarmıştır. Ardından sonuç ve bibliyografya kısmıyla tezimiz tamamlanmıştır.

Johan Schiltberger’s memoirs which comprises about thirty three years between 1394-1427 has four codex copies. The translation of these codexes has been made in many languages. But the entire memoirs have not been a detailed subject for an academic research in a scientific perspective. Discussing political cases, social lives and religious beliefs of the civilisations in 15th century, this thesis study compares the historical events, social lives and beliefs and analyses the legends in terms of mythology. The modern German version of Schiltberger’s Nurnberg codex memoirs in München Monacensia Library is determined as the basic source of the thesis. With a critic, the credibility and accuracy of his writings are established by using various sources. Our thesis subject entitled “Schiltberger’s Memoirs (Translation and Critics), consists of introduction, nine chapters and a conclusion part. The general information about the memoirs was given in the introduction part. In the first chapter, there were “the introduction part” of the memoirs and the beginning of the journey and the captivity. The period that he was with Yıldırım Bayezit from the Niğbolu War to the Ankara War took part in the second and the wars and political cases in the period of Timur from the Ankara War till his death are given in the third chapters. In the fourth chapter, he told the period of his sons and their struggle for power. He spoke of the countries and cities where he had been with their legends and interesting sides in the fifth chapter. He mentioned the religios belief of Muslims in the six, the Greeks in the seventh and Armenians in the eighth chapter. He told his escape and return journey in the ninth chapter. Our thesis was completed with the conclusion and bibliography parts.