H.1192/M.1778-1779 Tarihli Urban Surre Defteri: Transkripsiyon ve Değerlendirme

Abstract

Surre, İslam devletleri tarafından, öncelikle Mekke, Medine ve Kudüs gibi kutsal yerlerin ve bölge halkının ihtiyaçları ile hac yolu güzergahlarının emniyet ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere her yıl para veya muhtelif ihtiyaç maddelerinin gönderilmesi uygulamasına verilen addır. Osmanlılar döneminde gönderildiği bölgeye göre başlıca üç çeşit surreden bahsedilebilir. Bunlar, Haremeyn Surresi, Kudüs Surresi ve Urbân Surresidir. Urban Surresi ise ağırlıklı olarak hac yolu güzergahı üzerindeki bedevi Arap kabilelerine gönderilen surrelerdir. Üzerinde çalıştığımız 1778-1779 tarihli Urban Surre defteri, Şam-Mekke hac yolu güzergahında, Hamah ve çevresine Osmanlı Devleti'nin gönderdiği yardımları teferruatıyla gösteren bir defterdir. Urban surresiyle, hac yolu hizmetleri yerine getirilir iken aynı zamanda yol güvenliği, hacıların su ihtiyaçlarının karşılanması, bölge halkının refah seviyesinin yükseltilmesi ve bedevi Arap aşiretlerinin ıslahı da amaçlanmıştır.

Surra is send by the İslamic states, firstly, to Makkah, Medina, Jarusalem etc. holy places and for needs of folks of this regions. İslamic states send money and some properties for security and needs of Haj road; this practice name is surra. Ottoman Empire send theree main surra for this regions. They are surra of Makkah and Medina, surra of Jarusalem and surra of Urban. Surra of Urban is send to nomadic Arab clans, they live upon Haj road. Our urban register is dated 1778-1779, We have studied on this register. This register shows helps of Ottoman Empire for Damascus-Makkah Haj road and Hamah and it’s regions clearly. Ottoman Empire targeted that Haj road’s security, provide of hajjı’s water needs, welfare of folks of regions and rehabilities of nomadic Arab clans via Surra of Urban.