Gastronomi Turizminin Şehir Markalaşmasına Etkisi: Afyonkarahisar İli Örneği

Abstract

Gastronomi turizmi, temel motivasyon faktörü olan özel bir yemek türünü tatmak veya bir yemeğin üretilmesini görmek amacıyla, yiyecek üreticilerini, yemek festivallerini, restoranları ve özel alanları ziyaret etmektir. Bununla birlikte yemeklerin farklı üretim süreçlerini görmek veya ünlü bir şefin elinden yemek yeme yine bu kapsamda ele alınmaktadır. Gastronomi şehirler için farkındalık yaratan bir unsurdur. Günümüzde rekabet yalnızca ürünler veya firmalar arasında değil ülkeler ve kentler arasında da yaşanmaktadır. Bu çerçeveden baktığımızda rekabette avantaj elde etmek isteyen kentler bir marka olmalarını sağlayacak özelliklerini belirleyip bunlardan faydalanma yoluna gitmeleri gerekmektedir. Aslında her kent bir marka şehir olma potansiyeline sahiptir. Çünkü her kent bir diğerinden ayırt edici özelliklere ve farklılıklara sahiptir. Afyonkarahisar, tarihi ve doğal güzellikleri ile yüksek bir turizm potansiyeline sahiptir. Binlerce yıllık bir geçmişe sahip bir yerleşim merkezi olan Afyonkarahisar'da Hitit ve Friglere ait tarihi kalıntılar ile Selçuklular ve Osmanlılar'dan kalma eserler bakımından son derece zengindir. Tüm bunlar zengin bir kültürü ve sanatı yansıtmaktadır. Ayrıca Afyonkarahisar; mutfağı ve geleneksel lezzetleriyle zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu bilgilerden yola çıkarak, tezin ilk bölümünde gastronomi konusuna, Afyonkarahisar’daki gastronomi turizmine ve Afyonkarahisar’ın gastronomi turizminde öne çıkan ürün ve yemeklerine yer verilmiştir. İkinci bölümde konunun daha iyi açıklanabilmesi için önce marka ve markalaşma kavramları anlatılmış, daha sonra şehir markalaşması konularına değinilmiştir. Son bölümde ise Afyonkarahisar’da gastronomik kültüre ait yiyecek ürünleri satan işletmeler ve şehre özgü yemekleri sunan restoranların sahipleri ile yüz yüze mülakat yöntemi ile görüşme yapılmıştır. Bu çalışma Afyonkarahisar’a ait yiyecek ve yemekleri tanıtım amacıyla yapılmıştır. Bir diğer çalışma ise, Afyonkarahisar’a gelen ziyaretçiler ve yerli turistlere yapılmıştır. Anket çalışması, şehri ziyaret eden misafirlerin gastronomi deneyimlerini ve Afyonkarahisar mutfağı hakkındaki görüşlerini belirlemeyi, gastronomi turizminin gelişimini ve şehir markalaşmasına etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Son olarak; bulgu ve yorumlardan hareketle elde edilen sonuçlar ve bu sonuçlara yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Gastronomy tourism, is to visit food manufacturers, food festivals, restaurants and private areas with the basic motivating factor of tasting a particular type of food or following the stages of a special food production. Additionally, following the different manufacturing processes of food or tasting a famous chef’s specialities are taken under cosideration in this context. Gastronomy is a factor that creates awareness for cities. Today, competition occurs not only among the products or companies, but also among the countries and the cities. In this framework, the cities wishing to obtain a competitive advantage should identify their characteristics of branding those would contribute their effort. Thus each city has distinctive features and diversity, any of them has the potential of being a branded one. Afyonkarahisar has a high tourism potential with its historical and natural beauties. Afyonkarahisar, as an historical residential area, is extremely rich for historical remains of Hittite and Phrygian civilizations and the artifacts fromSeljukians and Ottomans. All of these reflect a rich culture and art. Additionally, Afyonkarahisar cuisine has a rich variety of traditional dishes. In the first part of this thesis, gastronomy, gastronomy tourism in Afyonkarahisar and the outstanding specialities and food products of Afyonkarahisar are investigated. In the second part, for a better explanation, firstly the topics of brand and branding was explained in detail, later on city branding issues were entreated. In the last chapter, interviews with the owners of the companies selling food products of gastronomic culture and with the owners of the restaurants serving unique dishes belonging the city of Afyonkarahisar. This study was performed for promotional purposes of the foods and dishes that belong to Afyonkarahisar. Another study was performed among the local tourists and visitors of Afyonkarahisar. The survey aimed to define ideas about the impact of the experiences of the visitors about gastronomy and the cuisine of Afyonkarahisar, the development of gastronomy tourism in Afyonkarahisar and its effect on city branding efforts. Finally, stemming from findings and results of the study, comments and suggestions were developed.