Hemodiyaliz Hastalarında Masajın Yorgunluğa Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Bu arastırma; hemodiyaliz hastalarında masajın yorgunluga etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıstır. Arastırma Ekim 2007-Ocak 2008 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Hemodiyaliz Ünitesinde ve Ege Nefroloji Özel Diyaliz Merkez’inde hemodiyaliz tedavisi uygulanan, 30’u kontrol , 30’u deney grubunda yer alan 60 hasta önceden saptanmıs ölçütlere uyularak arastırmanın örneklemini olusturdu. Arastırmada veri toplama yöntemi olarak hemodiyaliz uygulanan hastalar ile ilgili tanıtıcı bilgiler (Ek-1) ve hastaların yorgunluk düzeylerini saptamak amacıyla Piper Yorgunluk Ölçegi (Ek-4) kullanılmıstır. Verilerin degerlendirilmesinde, yüzdelik dagılımı tek yönlü (ANOVA) ve çok yönlü (manowa) varyans analizinde t-testi uygulanmıstır. Deney grubundaki hastalara ilk görüsmede soru formu uygulanarak tanıtıcı ve hastalıga iliskin bulgular elde edilmis ve diyaliz seansı öncesi “Piper Yorgunluk Ölçegi” ile yorgunluk düzeyleri belirlenmistir. Hastalara tedavisi sonrasında on dakika süresince, sırt masajı uygulanmıstır.Bu uygulama haftalık 3 diyaliz seansında da tekrarlanmıstır. Masaj uygulamasından sonra tekrar yorgunluk degerlendirilmesi yapılmıstır. Kontrol grubundaki hastalara masaj uygulanmamıs, haftalık üç diyaliz seansından önce ve sonra Piper Yorgunluk Ölçegi ile degerlendirilip yorgunluk düzeyleri belirlenmistir. Kontrol ve deney grubundaki hastaların yorgunluk düzeyleri Piper Yorgunluk Ölçegi sonuçlarına göre karsılastırılarak masajın yorgunluga etkisi degerlendirilmistir. Elde edilen sonuçlara göre; arastırma kapsamındaki kontrol grubu hastalarının diyaliz sonrası total yorgunluk puanlarının arttıgı, deney grubundaki hastaların masaj uygulamasından sonraki total yorgunluk puanlarının azaldıgı saptandı. Kontrol grubundaki hastaların cinsiyet degiskenin algılanan yorgunlugu etkiledigi; yas grubu, egitim durumu gibi özelliklerinin algılanan yorgunlugu etkilemedigi bulundu. Deney grubundaki hastalarının cinsiyet, yas grubu özelliklerinin algılanan yorgunlugu etkilemedigi, egitim durumu degiskeninin algılanan yorgunlugu etkiledigi belirlendi.Kontrol grubundaki hastaların hastalık süresi, var olan diger hastalıklar hastalık, tedavi süresi gibi hastalıga iliskin özelliklerinin algılanan yorgunlugu etkilemeyen faktörler arasında yer aldıgı belirlendi. Deney grubundaki hastaların hastalık süresi, diger hastalıklar gibi özelliklerin algılanan yorgunlugu etkilemedigi, tedavi süresi degiskenin ise algılanan yorgunlugu etkiledigi belirlendi. Kontrol ve deney grubundaki hastaların diyaliz sonrası iyilik hallerine iliskin özelliklerinin algılanan yorgunlugu etkilemeyen faktör oldugu belirlendi. Hemodiyaliz hastalarının yorgunluk düzeylerinin ve yorgunlugu etkileyen faktörlerin degerlendirilmesi, hasta ve ailelerinin bu konuda egitilmesi ve hemodiyaliz ünitelerinde hastaların yorgunluk yakınmalarına yönelik, diyaliz ünitelerinde çalısan hemsirelere masaj konusunda egitim verilmesi önerilmistir

This research has been made on the hemodialysis patients to review the effects of the massage on the tiredness. Research has been made between the dates of October 2007-January 2008 in the Ege University Hemodialysis Unit and in the Special Nephrology Dialyses Centre; on the 60 patients, 30 of whom were included in the control group, and the other 30 in the experiment group, forming the sample of this research which followed pre-determined measures. In the data collection method of this research descriptive information about the hemodialysis patients ( Add-1) and Piper Tiredness Scale in order to determine the tiredness level of the patients (Add-4) have been used. In the evaluation of the data, percentage, one-way (ANOVA) and in the multiple ways variance analysis (manowa) t-test have been applied. By giving questionarries to the patients in the experiment group in the first interview, and their tiredness level have been determined by the Piper Tiredness Scale prior to the dialyses sequence. After the treatment, patients have all been applied back massage. The massage application has been repeated after 3 dialyses sequences in the week. Another tiredness evaluation has been made after the massage application. In the control group; the tiredness level of the patients have been determined both before and after the three dialyses sequences without the massage application with the Piper Tiredness Scale. The tiredness level results obtained by the Piper Tiredness Scale of both the experiment and control groups which have been evaluated by being compared to determine the effects of the massage. According to our data, the tiredness points of the patients have been increased in the control group after the dialyses, the tiredness points in the experiment group after dialyses has been decreased.It has also been found that the perception about the gender variability in the control group has affected the tiredness, on the contrary, properties like age group, educational status has not been affected on tiredness level. It has also been found that the perception about the gender variable in the experiment group has no affected on the tiredness, on the contrary, properties like age group, educational status have affected the tiredness level in control group. Properties related to the illness like the illness period,having another illness, treatment period were among the factors which has no affected on the tiredness level. Properties related to the illness like the illness period, having another illness, treatment period were among the factors which has affected on the tiredness level. How patients, both in the experiment and control groups, were feeling have found out to be a factor which have no affected on the perceived tiredness. The evaluation of the tiredness levels of the hemodialyses patients and the factors affecting the tiredness, educating the patients and their families in this subject and making initiatives towards the patients’ tiredness levels in the hemodialyses units have been advised as a result of this research