Hemodiyaliz Süresinin Kan Eser Element Düzeyleri Üzerine Etkisi

Abstract

Kronik böbrek yetmezliğinin (KBY) bir tedavi sekli olan hemodiyaliz (HD) islemi zamanla eser elementlerin de dahil olduğu inorganik bilesiklerin konsantrasyonunda değisimlere neden olmaktadır. Böbrek fonksiyonlarındaki azalmaya aynı zamanda serbest oksijen radikalleri (SOR) üretiminde artıs ve/veya antioksidan sistemlerdeki yetersizliklerin de eslik ettiği gösterilmistir. Bu çalısmamızda KBY’ li hastaların HD tedavi sürelerinin eser element düzeyleri ve oksidatif stres markırları üzerine etkilerini incelemeyi amaçladık. Bu amaçla çalısmaya, haftada üç seans hemodiyaliz tedavisi alan, 51’i kadın, 60’ı erkek, 111 KBY’ li hasta alındı. Kontrol grubu 14’ü kadın 10’u erkek, 24 sağlıklı kisiden olusturuldu. Hastalar HD sürelerine göre dört gruba ayrıldı. I. grup 0- 2 yıldır HD tedavisi alanlardan, II. grup 3-5 yıldır HD tedavisi alanlardan, III. grup 6-8 yıldır HD tedavisi alanlardan ve IV. grup 9-11 yıldır HD tedavisi alanlardan olusturuldu. Hastalardan HD tedavisi öncesi alınan kandan plazma malondialdehid (MDA), protein karbonil ve protein –SH (sülfhidril) düzeyleri, çinko (Zn), bakır (Cu) ve magnezyum (Mg) düzeyleri, eritrosit süperokit dismutaz (SOD) aktivitesi ölçüldü. Yaptığımız çalısmada, kontrol grubu ile kıyaslandığında SH düzeyleri ve SOD aktiviteleri tüm hasta gruplarında anlamlı olarak düsük (tüm gruplarda p<0.001) MDA düzeyleri anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.001). Gruplar arasında SH düzeyleri ve SOD aktiviteleri anlamlı bir fark olusturmaz iken, MDA düzeyinin HD tedavisi uzadıkça daha fazla arttığı gözlendi. Grup III ve grup IV hastalarının MDA düzeyleri hem grup I hastalarından (p<0.05, p<0.001) hem de grup II hastalarında anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.001). Grupların plazma Zn, Cu ve Mg düzeyleri ve protein karbonil düzeyleri kontrol grubu ile ve kendi aralarında kıyaslandığında anlamlı bir fark bulunamadı. Sonuç olarak HD tedavi süresinin uzaması oksidatif hasarın artmasına yol açarken, eser elementlerin konsantrasyonunu etkilememistir.

As a treatment method of chronic renal failure (CRF), hemodialysis (HD) causes altering of inorganic components containing trace elements. It was shown that decreasement of renal function also accompanies with insufficiency of antioxidant systems and/or increasement of free oxygene radicals. In this study, we aimed to investigate the effects of HD process onto trace element levels and oxidative stress markers. We included 111 CRF patients who takes HD treatment tree times a week.(60 male, 51 female). There were 14 female and 10 male, total 24 healthy people in our control group. Patients were divided into four groups according to HD duration. First group were getting 0-2 years of HD, second were 3-5 years, third group were getting 6-8 years or HD treatment, the last group were getting 9-11 years of HD. Plasma malondialdehydet (MDA), protein carbonyls and total SH levels, zinc (Zn), copper (Cu) and magnesium (Mg) levels and erythrocyte superoxide dismutase (SOD) activity were measured from blood taken from patients before HD. In our study, SH levels and SOD activities of all groups were significantly lower than those of control group (p<0.001). All groups had significantly higher plasma MDA levels than control (p<0.001). While there was no significant difference of SH levels and SOD activities between groups, increasing periods of HD were associated with increases in MDA. MDA levels of third and fourth groups were significantly higher than both first and second group patients (p<0.05, p<0.001). There was no significant difference of Zn, Cu and Mg levels and protein carbonyl levels in and between all groups. As a result, prolonged exposure to HD can cause increasement of oxidative damage but take no effect on trace element concentration.