Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Tedavisi Gören Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarının Yaşam Kalitesinin Karşılaştırılması

Abstract

Araştırmada, Hemodiyaliz (HD) ve Periton diyalizi (PD) tedavisi gören kronik böbrek yetmezliği hastalarında yaşam kalitesinin ölçülmesi ve yaşam kalitesini etkileyen etmenlerin belirlenmesi amaçlandı. Araştırmada 15 Mayıs-15 Ağustos 2005 tarihleri arasında Antalya Devlet Hastanelerinde tedavi gören HD ve PD hastalarının tümüne ulaşılması hedeflendi. Araştırma Antalya Devlet Hastanelerinde HD ve PD tedavisi gören (77 HD, 110 PD) 187 diyaliz hastası .zerinde yapıldı. Veriler anket formu (15 soru) ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeği kullanılarak toplandı. Hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek için SF-36 değerlendirme testi kullanıldı ve ortalama fiziksel komponent ve mental komponent skorları hesaplandı. Fiziksel Komponent (FK) ve Mental Komponent (MK) skorları ile diyaliz türü, serum albümin düzeyi, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, hemodiyalize giriş yolları, eşlik eden kronik ve sahip oldukları bulaşıcı hastalıklar karşılaştırıldı. Veriler ortalama . standart sapma olarak verildi. İstatistiksel analizde Ki- kare Testi, T Testi, ANOVA varyans analizi ve korelasyon analizi kullanıldı. Anlamlılık seviyesi olarak P<0,05 alındı. HD ve PD hastalarının yaşam kaliteleri arasında fark olmadığı, ayıca serum albümin düzeylerinde de gruplar arasında fark olmadığı saptandı. Serum albümin düzeyleri açısından, HD hastalarında FK değeri ile anlamlı ilişki tespit edilirken, MK’ da ise ilişki olmadığı tespit edildi. PD hastalarında ise FK ve MK değerleri ile albümin arasında anlamlı bir ilişki yoktu. HD hastalarında eğitim durumu ile FK değeri arasında anlamlı bir fark varken, PD hastalarında FK ve MK skorların da eğitim durumu açısından fark olmadığı tespit edildi. HD hastalarında FK ve MK skorlarının cinsiyetlere g.re farklılık gösterdiği, PD grubunda ise FK skorunun kadınlarda yüksek olduğu görüldü. Her iki grupta FK skorlarında yaş grupları arasında anlamı bir farklılık olduğu, MK skorlarında ise anlamlı bir farklılık olmadığı saptandı. HD hastalarında diyalize giriş yolları açısından FK ve MK skorları arasında farklılık olmadığı görüldü. HD ve PD hastalarında kronik hastalıkların varlığına g.re SF-36 skorlarında FK ve MK açısından bir fark olmadığı tespit edildi. HD ve PD hastalarında bulaşıcı hastalık varlığı ile MK’da bir farklılık yoktu. FK skorunda ise HD hastalarında farklılık bulunmazken PD hastalarında farklılık tespit edildi. HD ve PD hastalarının yaşam kaliteleri arasında fark olmadığı görüldü. HD’de hastalarının erkek olanlarında FK’nın kadınlardan daha olduğu ancak MK’da ise kadınlardan daha düşük olduğu, PD grubunda ise cinsiyetler arasında MK’da farklılık görülmezken, FK skorunun kadınlarda daha yüksek olduğu görüldü. Yaşın ilerlemesi her iki grupta da FK’nın azalmasına neden olduğu MK’da ise bir değişikliğe neden olmadığı saptandı. Eğitim düzeyindeki artışın HD hastalarında FK olumlu yönde etkilerken, PD hastalarında ise eğitim düzeylerinin yaşam kalitesi .zerindeki etkisi olmadığı görüldü. HD hastalarının diyalize giriş yollarının ve eşlik eden kronik hastalıkların varlığının yaşam kalitesini etkilemediği bulundu. HD hastalarında serum albümin düzeyi artışının yaşam kalitesini FK’da olumlu etkilerken MK’da etkilemediği, PD hastalarında ise serum albümin düzeylerinin yaşam kalitesi .zerinde etkisi olmadığı saptandı.