Koçlarda Bazı Androlojikal Parametreler Üzerine Araştırmalar

Abstract

Koçlarda aşım sezonu esnasında androlojikal parametrelerden morfometrik testis ölçümleri ile spermatolojik özelliklerin belirlenmesi ve bu parametreler arasındaki ilişkinin araştırılması amacıyla yapılan bu çalışmada 4-5 yaslarında 2 Akkaraman koç materyal olarak kullanılmıştır. Hayvanların her birinden aşım sezonu esnasında haftada iki kez olmak üzere toplam10 ejekulat sperma ve araştırma başlangıcında ve sonunda olmak üzere de iki kez morfometrik testis ölçüleri alınarak değerlendirildi. Morfometrik testis ölçümlerinden testis uzunluğu ve kalınlığı, scrotum çevresi, kalınlığı ve hacmi ölçüldü. Sperma sun'i vagen yöntemiyle alınarak koçların reaksiyon süreleri kaydedilirken her bir ejekulatın miktarı, viskozitesi, pH'sı ile spermatozoitlerin kitle hareketi, motilitesi, yoğunluğu ve anormal spermatozoid oranları belirlendi. Araştırmada kullanılan koçların ortalama sağ testis uzunluğu, sol testis uzunluğu, sağ testis kalınlığı, sol testis kalınlığı, çift testis çevresi, scrotum hacmi ve scrotum kalınlığı sırasıyla 9.0 ± 0.47 cm, 7.03 ± 1.18 cm, 6.4 ± 0.13 cm, 5.03 ± 0.89 cm, 31.13 ± 0.32 cm, 487.0 ± 34.0 ml ve 0.65 ± 0.07 cm olarak bulunmuştur. Diğer androlojik parametrelerden reaksiyon süresi, sperma miktarı, sperma viskozitesi, sperma pH'sı, spermatozoitlerin kitle hareketi, spermatozoitlerin motilitesi, spermatozoitlerin yoğunluğu ve anormal spermatozoid oranları ise sırasıyla ortalama 10.0 ± 0.29 s, 1.47 ± 0.12 ml, 3.60 ± 0.15, 7.23 ± 0.07, 3.0 ± 0.13, % 77.0 ± 1.93, 1024.0 ± 66.24 x106/ml ve % 14.35 ± 1.35 olarak bulunmuştur. Yapılan korelasyon hesaplamalarında sperma miktarı ile scrotum kalınlığı arasında, sperma viskozitesi ile çift testis çevresi arasında ve sperma pH'sı ile çift testis çevresi arasında pozitif korelasyonlar, sol testis uzunluğu ile spermatozoitlerin kitle hareketi ve motiliteleri arasında ise negatif korelasyonlar düşük düzeyde önemli (P<0.10) sol testis kalınlığı ile spermatozoitlerin kitle hareketi ve motiliteleri arasındaki negatif korelasyonlar ise yüksek düzeyde önemli (P<0.01) bulunmuştur. Sol testis uzunluğu ile spermatozoid yoğunluğu arasında pozitif, anormal spermatozoid oranı ile sol testis kalınlığı arasında negatif ve scrotum kalınlığı arasında pozitif korelasyonlar orta düzeyde önemli (P<0.05) bulunmuştur. Sonuç olarak, tespit edilen morfometrik testis ölçümleri ile spermatolojik özellikler ve aralarında elde edilen önemli korelasyon bulguları dikkate alınarak bu özelliklerin damızlık seçiminde bir kriter olarak kullanılabileceği ancak daha geniş hayvan materyali ile daha kapsamlı çalışmalar yapılmasının yararlı olacağı kanısına varılmıştır.

In this study, it was aimed to investigate the morphometric measurements of testes and other semen characteristics from the andrological parameters and relationships among these parameters. Two Akkaraman rams aged 4-5 years were used as materialin breeding season. The morphometric measurements of testes were taken first began the aim and second finish the aim and semen were collected twice a week and a total of ten ejaculates in breeding season. From the morphometric measurements of testes, length and thick of testes and circumference, thick and volume of scrotum were measured. The semen were also collected by using an artificial vagina and reaction time in each ram were recorded. As to the spermatological features, the volume, viscosity and pH of semen, mass activity, motility, density and abnormal rate of sperm were determined in each ram. The means of right and left testes length, right and left testes thick, double testes circumference and volume and scrotal thickness from morphometric measurements of testes in rams were found 9.0 ± 0.47 cm, 7.03 ± 1.18 cm, 6.4 ± 0.13 cm, 5.03 ± 0.89 cm, 31.13 ± 0.32 cm, 487.0 ± 34.00 ml and 0.65 ± 0.07 cm respectively. The means of reaction time, volume, viscosity and pH of semen, mass activity, motility, concentration and abnormal rate of sperm from the other andrological parameters of rams were found 10.0 ± 0.29 s, 1.47 ± 0.12 ml, 3.60 ± 0.15, 7.23 ± 0.07, 3.0 ± 0.13, 77.0 ± 1.93 %, 1024.0 ± 66.24 x106/ml, 14.35 ± 1.35 % respectively. The relationships between semen volume with scrotal thickness, double testes circumference with semen viscosity and pH of semen however left testes lenght was negative corralated with the mass activity and motility of spermatozoa were low degree significant (P<0.10) . Left testes thick was negative significant (P<0.01) correlated with the mass activity and motility of spermatozoa. Left testes length was positive correlated with sperm concentration, abnormal sperm rate were negative correlated with left testes thickness and positive correlated with scrotal thickness significant (P<0.05). As a result, considering the variations and correlations between the morphometric testes measurements and spermatological features can be use of these traits as selection criteria but the more comprehensive investigations with the bigger material may be useful was concluded.