Hemşirelerin Kemoterapi Uygulamaları Sırasında Almaları Gereken Önlemler Konusunda Bilgi Düzeylerinin Saptanması

Abstract

Araştırma, Afyon il merkezi hastanelerinde çalışan hemşirelerin kemoterapi uygulamaları sırasında almaları gereken önlemler konusunda bilgi düzeylerinin saptanması amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Bu araştırma Afyon il merkezinde bulunan Afyon Merkez Devlet Hastanesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Ahmet Necdet Sezer Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Afyon Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi ve Afyon Göğüs Hastalıkları Hastanesinde çalışan 200 hemşire üzerinde yapılmıştır. Örneklem grubunu, anket formunu doldurarak araştırmaya katılmaya gönüllü olan hemşireler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak hemşirelerin kişisel özellikleri ile kemoterapötik ilaçlar, bu ilaçları hazırlarken ve uygularken alınması gereken önlemler ve çalıştıkları kurumlardaki var olan imkanlara yönelik soruların bulunduğu bölümleri içeren ve araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Anket formunda 11 tane tanımlayıcı ve 15 tane de bilgi sorusu yer almaktadır. Araştırmada anket sonuçlarına ilişkin elde edilen veriler, “t testi”, “varyans analizi” ve “Mann Whitney U” testleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmada hemşirelerin büyük çoğunluğu kemoterapötiklerden korunma konusundaki bilgi puanlarında 100 üzerinden ortalama 65 puan almışlardır. Araştırma, hemşirelerin kemoterapötik ilaçları hazırlama, uygulama, atıkların atılması ve saçılma durumlarında korunma önlemlerine yeterince dikkat etmediklerini ortaya çıkarmıştır. Hemşirelerin kemoterapötik ajanların güvenli kullanımına ilişkin yeterince eğitim alamadıkları ve eğitim alan hemşirelerin dahi bu konuda gerekli uygulamaları yapmadıkları saptanmıştır. Hemşireler koruyucu önlem almalarını etkileyen faktörler olarak da malzeme yetersizliği ve yönetimden ileri gelen sorunları yoğun bir şekilde neden olarak belirtmişlerdir. Çalışma sonucunda şu anda varolan gelişmiş ülkelerde kullanılan uygulama rehberlerinin esas alınarak güvenli uygulama standartlarının geliştirilmesi ve onkoloji hemşireleri için düzenli sertifika programlarının planlanması önerilmiştir ve bir adım da biz atalım düşüncesi ile çalışmanın yapıldığı hastanelerde hizmet içi eğitim programları planlanmıştır.

This study was performed as a descriptive study for the determining of the knowledge levels of nurses working in the central hospitals of Afyon province about the measures to be taken during applications of chemotherapy. Total 200 nurses were included in the study that are working in Afyon Central State Hospital, Kocatepe University Ahmet Necdet Sezer Applications and Research Hospital, Afton Hospital of the Social Security Institution, and Afyon Pulmonary Disorders Hospital, all of which are located in the Afyon Provincial Center. Nurses who volunteered to be included in the study by filling the questionnaire consisted the sample group. A questionnaire that contained sections consisting of questions about the personal characteristics of the nurses, about the measures to be taken when preparing and applying the drugs, and about the opportunities of the hospital that they are working was used in the study that was improved by the researcher according to the literature. There are 11 questions that are descriptive and 15 questions that measure knowledge. The data related to the results of the study were evaluated using “t-test”, “variant analysis” and “Mann Whitney U test”. Majority of the nurses obtained an average score of 65 over 100 in the section that measured their knowledge about protection from chemotherapeutics. This study revealed that nurses did not sufficiently follow the measures for preparation, application, disposal, and, in cases of spilling, protection. It was found that nurses were not adequately trained about the safe application of chemotherapeutics, and even the trained nurses did not follow the required applications in this subject. Nurses stated insufficiency of equipment and problems originating from management as factors deterring them from taking necessary measures. In the conclusion of the study, it is proposed that safe application standards should be developed according to the application guidelines of the developed countries, and regular programs for oncology nurses should be planned; in-job training hospitals were planned in the hospitals that this study was carried out with the ambition of contributing to these efforts.