Osmanlı Dönemi Para Vakıflarıyla Günümüz Katılım Bankalarının Karşılaştırılması

Abstract

Osmanlı dönemi para vakıfları, bölgesel finans sisteminin kendi dönemi açısından en önemli organizasyonlarından birisidir. Bu vakıfların fon kullandırma sistemleri ile günümüz katılım bankaları benzerlikler göstermekle birlikte para vakıfları ilgili dönemde sosyal dayanışma ve işbirliği gibi konularda da bölgenin gelişimine katkı sağlamışlardır. Ayrıca bu vakıflar, İslami değerler çerçevesinde yürütülen faaliyetlerinden dolayı, fon ihtiyacı olan tarafların haklarını koruyarak tefeciliğin ve faizin önüne geçmiştir. Dolayısıyla günümüz özel finans kurumlarının işleyiş sistemine çok yakın bir biçimde faaliyet gösteren bu vakıflar, aslında Osmanlı döneminde bir nevi banka görevi görmüştür. Bu çalışmada, para vakıfları ile katılım bankalarının finansal açıdan ilkeleri, işleyiş sistemi ve fon kullandırma yapıları incelenmiş, örnek vakfiyeden hareketle benzerlikler ve farklılıklar genel değerlendirme ve yorumlamalarla günümüz finansal sistemi açısından açıklanmıştır.

The money foundations in Ottoman period is one of the most important organizations of regional financial system in terms of its era. Systems of allocating funding of these foundations demontrates similarities with the today’s participation banks, but money foundations in relevant period contributed to the development of the region in areas such as social solidarity and cooperation. In addition, these foundations prevented usury and interest by protecting the rights of the parties who need funding, due to the activities carried out of within the framework of Islamic values. Thereby, these foundations which operate in a format very close to the today’s private financial institutions’ functioning system, served as a bank during the Ottoman period. In the study, the financial principles, operations systems and funding structures of money foundations and participation banks are examined and similarities and differences in terms of current financial system are described with general evaluaitons and comments by the movement from a endowment sample.