Cerrahi Hemşirelerin Mesleki Profesyonellik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları

Abstract

Bu çalışma, cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin profesyonel değerleriyle, ÖVD arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır.Literatürde hemşirelerin profesyonellik özelliklerinin araştırıldığı, ancak bu özelliklerin örgüte olan yararı hususunda yapılmış yeterli çalışmaya rastlanılmamıştır. Konunun sağlık kurumları açısından öneminin bulunması ve bu kurumlarda profesyonellik ile ÖVD’nin birlikte değerlendirilmesine yönelik bir çalışmaya rastlanılmamış olması bu konunun ele alınmasında etkili olan husustur.

Çalışma, Afyonkarahisar ilinde bulunan bir üniversite ve iki devlet hastanesinin cerrahi kliniklerinde yapılmıştır. Örneklemini, bu kurumlarda çalışan ve çalışmaya katılmayı gönüllü kabul eden 145 hemşire oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak 19 soruluk bir anket formu, 36 sorudan oluşan Hemşirelerin Profesyonel Değerler Ölçeği (HPDÖ) ve 24 soruluk ÖVD Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları ile elde edilen veriler, bilgisayar ortamına aktarılarak “SPSS” istatistik paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizinde, frekans ve yüzde dağılımı, aritmetik ortalama, Varyans analizi(ANOVA), t test, Pearson korelasyon analizi ve regresyon modeli kullanılmıştır. Sonuçların yorumlanmasında 0.05 anlamlılık düzeyi ölçüt olarak alınmıştır.

Hemşirelerin PDÖ’ye verdikleri puanların ortalaması 3.857±0.585 ve ÖVD’ye verdikleri puan ortalaması ise 3.451±0.581olarak belirlenmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda PDÖ ve ÖVD alt boyutları arasındaki ilişkiyi gösteren katsayıların r=0.250 ve r =0.445 arasında değiştiği saptanmıştır. Hemşirelerin PDÖ tüm alt boyut puanları ile ÖVD’nin toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Yine hemşirelerin PDÖ ile ÖVD toplam puanları arasında da anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (<0.05). PDÖ ile ÖVD arasındaki ilişkiye yönelik regresyon modeli incelendiğinde; PDÖ (0.442±0.074) ile ÖVD (1.748±0.290) arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (f=35.80; p=0.000). PDÖ ve ÖVD değişkenleri arasında pozitif yönlü bir ilişki (r=0.445) olduğu görülmüştür. Belirlilik (determinasyon) katsayısı (r2) 0.200 (%20) olarak hesaplanmış olup hemşirelerin ÖVD değişimlerine profesyonel değerlerinin %20 katkıda bulunduğunu ortaya koymuştur.

Elde edilen sonuçlara göre hemşirelerin orta düzeyde bir profesyonellik değere ve ÖVD’ ye sahip oldukları belirlenmiştir. Hemşirelerin profesyonel değeri artıkça orta kuvvette ÖVD’nin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca hemşirelerin ÖVD değişimlerinin %20’sinin profesyonel değerlere bağlı olduğu görülmüştür.