Selçuklular Döneminde Mevlânâ Ailesinin Devlet Bürokratları ile İlişkileri

Abstract

Medeniyetler arasında çok önemli bir konumda bulunan Anadolu’nun Türk yurdu olması dünya tarihi açısından büyük bir önemi haizdir. Malazgirt Zaferi ile Bizans’ın savunma gücü kırılmış ve bunu takip eden yüzyılda Anadolu’ya hakim olmak için mücadeleler yapılmıştır. Miryokefalon Zaferi sonrasında Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atma ümitleri son bulmuştur. XII. yüzyılda Haçlı Seferleri ile sarsılan Anadolu, XIII. yüzyılda Moğol akınları sonucu büyük bir yıkım yaşamıştır. Bununla beraber, Türklerin kurdukları yüksek medeniyet ve uyguladıkları diplomasi ile sonraki yüzyıllarda da Anadolu Türk yurdu olma vasfını sürdürmüştür. Bu süreçte halkın emin bir sığınak olarak gördüğü tasavvufî kurumlar ve bu kurumların başındaki mutasavvıflar önemli rol oynamıştır. Bu kurumlar, sivil toplum kuruluşlarıolup daha ziyade dinî ve sosyal hizmet ifade ediyorlardı. Bununla birlikte, bürokrasi ve halk üzerinde önemli bir etkiye sahiplerdi. Bu tezimizde XIII. ve XIV. yüzyıllarda Anadolu’nun siyasi ve kültürel yapısında oldukça etkin bir rol oynayan Mevlânâ ailesinin devlet bürokratları ile ilişkisi ortaya konulmakta vetarihi süreçteki yeri tespit edilmektedir.

Anotolia being a Turkish homeland with a prominent position among civilizations has a great importance in the world history. With the victory of Manzikert, Byzantine’sdefense forcewas broken, and in the subsequent century struggles were made to control Anatolia. After the victory of Myriokephalon Byzantine’s hope to throw Turks out of Anotolia was abandoned. Shaken by the Crusades in the XII century, in the XIII century Anatolia witnessed a great destruction as a result of the Mongolian raids. However, with Turk’s high civilization and diplomacy Anatolia continued to be the Turkish residence in the following centuries. In this process Sufi organizations, which were seen as secure shelters by public, and Sufi masters leading these organizations played an important role. These institutions were non-governmental organizations reflecting more of a religious and social structure and had a powerful effect on the bureaucracy. In this thesis, we study the relationship between Mawlana Jalal al-din Rumi’s family, which played a very important role in the politicaland culturalstructureof Anatolia in XIII and XIV centuries, and Seljuk state bureaucracy as well as its place in the historical process.