Olabilirsel doğrusal programlama ile kapalı döngü tedarik zinciri ağı tasarımında kurumsal sosyal sorumluluğun etkisinin belirlenmesi

Abstract

Günümüz rekabet ortamında hem ileri yönlü hem de geri yönlü ürün, nakit, bilgi ve pazar akışının dikkate alındığı kapalı döngü tedarik zinciri ağı tasarımına ve planlamasına olan ilginin artmasıyla birlikte sürdürülebilir büyümeyi hedefi haline getiren işletmeler, kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerini dikkatli bir şekilde uygulamaya çalışmaktadırlar. Kapalı döngü tedarik zinciri ağı tasarımı problemlerinde kurumsal sosyal sorumluluğun önemsenmesi ve iş süreçlerinde uygulanmaya başlanması ile işletmeler belirsizlik, kesin olmayan bilgi ve risk ile daha fazla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu durumun üstesinden gelebilmek ve makul çözümler üretebilmek için doğrusal, bulanık doğrusal, doğrusal olmayan programlama, çok kriterli karar verme, olasılık teorileri, olabilirsel programlama gibi bazı karar destek sistemleri geliştirilmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı olabilirsel doğrusal programlama yöntemi ile kapalı döngü tedarik zinciri ağı tasarımında kurumsal sosyal sorumluluğun etkisinin belirlenmesi üzerinedir. Bu amaç doğrultusunda, toplam maliyetleri en küçükleyecek ve tedarik zincirinde sosyal sorumluluğu en büyükleyecek şekilde çok hedefli karma tamsayılı doğrusal programlama modeli geliştirilmiştir. Çalışmada belirsiz koşullar altında geliştirilen model, olabilirsel programlama yöntemlerinden biri olan ve Jimenez (2007) tarafından geliştirilen yardımcı eşdeğer modele dönüştürülmüştür. Dönüştürülen modelin farklı güvenilirlik düzeylerinde sonuçlarını değerlendirmek ve karar vericiye en uygun çözümü sunmak amacıyla bulanık çözüm yaklaşımlarından biri olan geliştirilmiş Є-kısıt metodu kullanılmıştır. Kullanılan yöntemlerinin performansını, başarısını ve etkinliğini test etmek maksadıyla beyaz eşya imalat işletmesi üzerinde uygulama gerçekleştirilmiştir. Uygulama sonucunda olabilirsel doğrusal programlama yönteminin çalışmada hedeflenen sonuçları elde etmeye yönelik işlediği görülmüştür. Ayrıca, tersine ürün akışlarının, belirsiz bilginin ve kurumsal sosyal sorumluluğun dikkate alındığı kapalı döngü tedarik zinciri ağı tasarımında ürün akışları ileri ve geri yönlü olmak üzere dengelenmiş ve en uygun noktalarda üretim, dağıtım ve toplama merkezleri açılmıştır.

In today’s competitive environment, businesses that make sustainable growth as a goal has tried to implemented corporate social resposibility practices carefully. The significance of corporate social responsibility in operations prossess in closed loop supply chain network design problems, considering to both forward and reverse flow of product, cash and information, businesses are confronted with more uncertainty, imprecise information and risk situations. Decision support system tools such as linear, fuzzy linear, unlinear programming, multi criteria decision making, probabilistic teories, possibilistic programming have been developing to cope with this uncertain and imprecise parameters and to produce appropriate solutions. The purpose of this study is to determine the effect of corporate social responsibility in closed loop supply chain network design through possibilistic linear programming method. For this purpose, a multi-objectived mixed integer linear programming model is developed which minimized the total costs and maximized corporate social reponsibility activities in supply chain. In this study, crisp model developing under uncertain conditions has been tranformed auxiliary crisp model improved by Jimenez (2007) based on possibilistic programming approach. An Є-constraint method based on interactive fuzzy solution approach is applied in order to evaluate the results in different levels of reliability and to present optimal solutions for decision maker. A real white goods manufacturing firm case study is provided to illustrate the performances, successes and effects of methods. As a result of the study, it was observed that the process for possibilistic linear programming method has achived the targeted results. In addition, reverse flows, uncertain information and corporate social responsibility that are taken into account for closed loop supply chain network desing, product flows have balanced as a forward and backward, and the production, distribution and collection centers were opened in the most appropriate points.