Mecmûa-İ Gazeliyat (Milli Kütüphane 06 Hk 319/1) metin inceleme

Abstract

Şiir mecmuaları edebiyat tarihimizde, yazıldıkları dönemin edebi zevkini yansıtması, kayıp olan eserleri gün yüzüne çıkarması, şairlerin herhangi bir sebeple divanlarına almadıkları şiir veya yazıları ihtiva etmesi ve divanı olmayan şairlerin şiirlerine yer vermesi açısından oldukça önemli eserlerdir. Mecmûa-i eş’ar ve Mecmûa-i devavin ismiyle derlenen mecmualar genellikle bir tür el kitabı mahiyetinde olduğu için fazla rağbet görmüş ve Osmanlı dünyasında oldukça yaygınlaşmış bir türdür. Çalışmamızın konusu olan, 06 Hk 319/1 numaralı “Mecmûa-i Gazeliyat” isimli eser de XVI. yüzyılda yazıldığı tahmin edilen ve müellifi bilinmeyen bir şiir mecmuasıdır. İki bölümden oluşan mecmûanın ilk bölümünde kaside, murabba’, rubâ’i, muhammes, müseddes, müsebba’, müsemmen, terkib-i bend ve terci’-i bend nazım şekilleri yer alırken; ikinci bölüm “Mecmûa-i Gazeliyat” başlığı ile pek çok şairin gazelini ihtiva eder. Çalışmamızda söz konusu eserin transkripsiyonlu metnini hazırlayarak, şiirlerin vezinlerini bulduk ve ulaşabildiğimiz kadarıyla divanları yayınlanmış olan şairlerin divanlarında yer alan şiirleriyle mukayese ettik. Ayrıca mecmûada yer alan şiirleri nazım şekilleri açısından tasnif ettik ve şiirlerine yer verilen şairler hakkında da kısaca bilgi verdik.

Mecmua of poems are quite important works in terms of reflecting the literary taste of time it was written, unearthing the lost works, involving the poems or writings which the poets didn’t take to their Divans with any reason, including the poems of Divan poets, in our literature history. Compiled with the name of Mecmua-i eş ‘ar and Mecmua-i Devavin and it was like a kind of handbook so that it found favour and was quite common type in the world of Ottoman. Mecmua-i Gazeliyat, the subject of our work, numbered 06 Hk 319/1 is a poem anthology that predicted to written in XVI. Century and author is unknown. The work is composed of two sections. The first part consists of types of verse “kaside, murabba’, ruba’i, muhammes, müseddes, müsebba’, müsemmen, terkib-i bend and terci’-i bend ”. The second part includes lots of poet’s gazel with the topic of “Mecmua-i Gazeliyat” In this work we prepared the transcription of the work -talked about- , we found the rhytmes of poems and compared with the poems that was published divans poets as far as we could reach. In addition to this we classified the poems according to types of verse and gave a short information about the lifes of poets taht icluded their poems.