LANDSAT 8 OLI Multispektral Verileri Kullanılarak Litolojik Harita Yapımı

Abstract

Uydu görüntüleri, jeolojik harita yapımı çalışmaları kapsamında araziye çıkmadan önce saha hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmayı ve bu sayede arazi çalışmalarının kolaylaşmasını sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında Landsat 8 Operational Land Imager (OLI) uydusunun 19 Haziran 2013 tarihine ait geometrik ve radyometrik düzeltmesi yapılmış görüntülerinin kaya türlerinin tanımlanmasında ve farklı litolojilere yönelik harita yapımında kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda Biga Yarımadası'ndaki Ezine ve Çan ilçelerinden iki farklı saha seçilmiştir. Ezine ilçesi ve yakın çevresini kapsayan birinci uygulama sahasına ait görüntüde KYM 7 4 2 bant bileşimi oluşturulmuş ve görüntü zenginleştirme işlemi yapılarak ENVI yazılımında litoloji haritası hazırlanmıştır. Harita, 1:100.000 ölçekli Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü tarafından 2008 yılında hazırlanan jeoloji haritası ile çakıştırılıp karşılaştırılmış ve iki haritanın birbiri ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca arazi çalışmaları ile birimlerin litolojileri ve dokanak sınırları kontrol edilmiştir. İkinci uygulama sahası olarak seçilen kömür ocaklarının yaygın olduğu Çan ilçesi Etili beldesinde ise uydu görüntüleri görüntü keskinleştirme (pan-sharpening) yöntemi ile 15 m mekansal çözünürlüğe yükseltilerek pasaların bulunduğu lokasyonların yansıma alanları belirlenmiştir. KYM 6/7 5/4 7/5 bant oranlaması ile belirlenen kil minerallerince zengin pasa alanları uydu görüntüsü üzerinde pembe renkli yansıma vermiştir. Pasa alan sınır haritaları sayısallaştırılmış, alan sınırları arazi çalışmaları ile doğrulanmıştır. Geliştirilmiş Landsat 8 OLI uydu görüntülerinin arazi çalışmaları ile birlikte değerlendirildiğinde, çeşitli kaya birimlerini ayırt etmede başarılı ve güvenilir olduğu saptanmıştır.

Satellite images allow access to detailed knowledge about the field before beginning fieldwork for geological mapping studies and in this way make fieldwork easier. Within this study, it was investigated the usability of geometrically and radiometrically-corrected images from 19 June 2013 from Landsat 8 Operational Land Imager (OLI) satellites for identifying rock types and lithological mapping. With this aim, two different areas were chosen in Ezine and Çan counties in the Biga Peninsula. The lithological map, which was produced for Ezine and surroundings with the RGB 7 4 2 band composition and image enhancement processes using ENVI software, was compared with the 1:100.000 scale geological map of the General Directorate of Mineral Research and Exploration, produced in 2008, to identify the compatibility between the two maps. Additionally the lithologies and contact boundaries of the units were checked with field studies. Etili in Çan county with common coal mines was chosen as the second region and the 15 m spatial resolution of satellite images of the region was increased with the image pan-sharpening method to determine reflection areas of the locations with mine wastes. The clay-rich waste areas determined with the RGB 6/7 5/4 7/5 band ratio gave a pink color reflection on the satellite images. A boundary map for the mine wastes was digitized, and the waste areas were confirmed with the field studies. The advanced Landsat 8 OLI satellite images were found to provide successful and reliable results for distinguishing a variety of rock units when assessed in combination with field studies.