Çelik Yüzeylere Elektro-Kıvılcım Biriktirme (ESD) Metodu ile Zirkonyum Esaslı Kaplamaların Uygulanması

Abstract

Elektro-Kıvılcım Biriktirme (ESD) tekniği metal yüzeylerin mekanik özelliklerini ve korozyon direncini geliştirmek için kullanılmaktadır. Mevcut çalışmada, ESD tekniği kullanılarak zirkonyum elektrot malzeme ile kaplanmış çelik yüzeyler karakterize edilmiştir. Altlık ve elektrot malzemenin en uyumlu olduğu parametreler araştırılmıştır. Bu amaçla kaplama deneylerinde klasik ESD cihazlarından farklı olarak özel bir yazılım içeren bilgisayar kontrollü bir darbe jeneratörü sistemi kullanılmıştır.Akım şiddeti 300 A ve etki süresi 200 s olan elektrik darbelerin kullanımı ile 3 paso kaplama sonucu ortalama 20 m kalınlığında biriktirme işlemi gerçekleştirilmiştir. En verimli sonuçlara sahip olan numune üzerinde XRD, SEM, EDX, mikro sertlik ve tribometre cihazları ile araştırmalar gerçekleştirilmiştir. XRD sonuçları, kaplamada ZrN ve ZrO2 fazlarının mevcudiyetini ifade etmektedir. Kaplanmış çelik numunelerin mekanik özellikleri belirgin şekilde gelişmiştir.

Electro-Spark Deposition (ESD) technique is used to improve mechanical properties and corrosion resistance of metal surfaces. In the present study, steel surfaces that were coated with zirconium electrode materials by using ESD technique have been characterized. Firstly, the electrical parameters of process were investigated to achieve a best coating layer for this substrate-electrode couple. With this purpose, a pulse generator system containing pc control with special software is used which is different from classical ESD equipment in the coating experiments. Using electrical pulses with current amplitude of 300 A and duration of 200 s, it has been possible to developed a deposit layer with average thickness of 20 m after three coating pass. Then the coated samples were characterized with XRD, SEM, EDX, micro-hardness tester and tribometer. The XRD results indicated that the coating consists of ZrN and ZrO2 phases. The mechanical properties of coated steel samples were significantly improved.