Afyonkarahisar’da bulunan rahvan yürüyüşlü atların morfolojik özellikleri ve yetiştirme şartlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Afyonkarahisar ilinde bulunan Rahvan yürüyüşlü atlarda vücut ölçüleri, don ve nişane ile atların yetiştirme şartlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 41 işletme ile 117 baş yerli, melez ve ithal rahvan yürüyüşlü at üzerinde yürütülmüştür.

Rahvan yürüyüşlü atlarda, Cidago yüksekliği, Sağrı yüksekliği, Beden uzunluğu, Sırt uzunluğu, Sağrı uzunluğu, Göğüs derinliği, Göğüs çevresi, İncik çevresi, Baş uzunluğu ve alın genişliği genel ortalamaları sırasıyla; 142,42±0,83; 142,50±0,81; 145,15±1,06; 55,40±0,71; 49,77±0,44; 55,43±0,56; 161,44±1,39; 17,58±0,16; 51,94±0,33 ve 21,52±0,16 cm’dir.

Atlarda doru (% 53,0), al (% 23,1), kır (% 18,8), yağız (% 4,2) ve alaca (% 0,9) don tespit edilmiştir. Atların % 43,6’sında baş, % 34,2 sinde bacak nişanesinin olduğu belirlenmiştir.

İşletmelerde barınakların % 75,6’sı kapalı bağlıdır. At donatımı için işletmelerin çoğunda ithal eyer (% 73,2) ve damaklı gem (% 90,2 ) kullandıkları belirlenmiştir. Rahvan yürüyüşlü tayların eğitiminde başlık ve eyer eğitiminden sonra atın ayağına zincir takılarak devam edildiği ifade edilmiştir. Yaralanmalara ilişkin tespitlerde yetiştiricilerin en fazla bukağılık çukurluğu ve tarsus yaralanmaları, başlıktan kaynaklı ağız ve eyer kaynaklı yaralanmalar ile karşılaştıklarını belirtmiştir. At sahiplerinin rahvan yürüyüşlü atlarda geçmişine (% 71,1), mizacına (% 71,1), kondisyonuna (% 68,9) ve ayak-tırnak yapısına (% 62,2) daha çok dikkat ettikleri belirlenmiştir.

Sonuç olarak Afyonkarahisar ilinde bulunan rahvan yürüyüşlü yerli atların melez ve ithal atlara göre daha küçük yapılı oldukları, genotip, yaş ve cinsiyetin vücut ölçülerini etkilediği, yetiştirme şartlarının iyileştirilmesi, at sahiplerinin at eğitimi konusunda bilgilendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır