XVI. Asırda Kudüs’te meğâribe mahallesi ve cemaati

Abstract

Osmanlı Devleti 1517’de Memlükler yönetimindeki Şam’ı ele geçirdikten sonra Filistin ve sonrasında Memlük yönetim merkezinin bulunduğu Mısır’ı da ilhak etti. Bundan sonra Müslümanların ilk kıblesinin de içinde bulunduğu Kudüs de Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Kudüs kadim bir tarihe ve birçok köklü kuruma sahip olan bir şehirdir. Bu kurumlardan biri hiç şüphesiz Kudüs’ün Meğâribe mahallesidir. Mahalle Selahaddin Eyyübî’nin oğlu tarafından 1187’de Kudüs’ün Haçlılardan alınması akabinde kurulmuştur. Bir vakıf olarak tesis edilen mahalleye, vakfiyedeki şartlar gereğince, sadece Mağribliler yerleşebilmiştir. Meğâribe mahallesi olarak bilinen bu mahalle 1967 yılına dek Kudüs’teki varlığını muhafaza etmiştir. 1967 yılında vuku bulan Arap-İsrail savaşı akabinde İsrail yönetimi tarafından yıkılmış ve bir Yahudi ibadet alanına dönüştürülmüştür. Bu çalışma Meğâribe mahallesinin XVI. yüzyıldaki durumunu inceleyen monografik bir araştırmadır. Meğâribe cemâatinin Kudüs’e yerleşmesi, mahallenin kuruluşu, yüzyıl içerisinde mahallenin demografik yapısındaki değişimler, cemaatin iktisadi ve içtimâi yapısı, müesseseleri ve ne şekilde yönetildiği irdelenmeye çalışılmıştır. Bunların yanı sıra Meğâribe cemâatinin tüketim kalıpları da incelenmiştir.

After capturing Damascus in 1517 under direction of Mamluks, Ottoman State was annexed Palestine and Egypt where the administrative center of Mamluks. After that Jarusalem, which includes the first Qibla of Muslims, came under the Ottoman rule. Jarusalem is a city, which has history of ancient and many old institutions. One of these institutions is undoubtedly Jerusalem's Maghribi Neighborhood. The neighborhood was established in 1187 by Saladin's son then taken Jerusalem from to the Crusaders. Neighborhood was established as a foundation, terms in accordance with the act of foundation only Maghribi been able to settle. This neighborhood is known as the Maghribi Neighborhood, until 1967, has maintained its presence in Jerusalem. Occurring in the followed by Arab-Israeli war in 1967, demolished by the Israeli government, and it was transformed into a Jewish prayer hall. This study is a monographic research, examining of Maghribi Neighborhood's situation in the sixteenth century. Settlement of Maghribi Communities to the Jarusalem, the establishment of neighborhood, demographic changes of structure of the neighborhood in the century, community's economic and social structure, its institutions and the in what way they are managed has been studied. In addition to these Maghribi Communities consumption patterns were examined.