Bağımsız denetim kapsaminda Türkiye’de yapılan yasal düzenlemelerin bağımsız denetim üzerine etkileri

Abstract

Bağımsız denetim kavramı, finansal tablo ve bilgilere genel kabul görmüş denetim tekniklerinin uygulanması ve önceden belirlenen kriterlere uygunluğunun tespit ederek görüş bildirmeyi kapsayan bir süreçtir. Bağımsız denetimin gelişim sürecinde 2001 yılından itibaren yaşanan hileli finansal raporlamalar etkili olmuş ve bağımsız denetime olan güveni zedelemiştir. Güvenin tekrar sağlanması için ulusal ve uluslararası birçok yasal düzenleme yapılmıştır. Türkiye’de 6102 sayılı TTK, 660 KHK, 6362 sayılı SPK kanunu, 6335 sayılı kanun, Bağımsız Denetim Yönetmeliği, Enerji Piyasası Bildirim Yönetmeliği ve oluşturulan Kamu Gözetim Kurumu yeni düzenlemeler arasında sayılabilir. Yeni düzenlemelerin bağımsız denetimin kalitesini, bağımsız denetçileri ve denetlenen işletmelere etkileri araştırılmış, denetimi düzenleyen kurumların etkinliği ve sektörün beklentileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Veri toplamada anket yöntemi benimsenmiş, örnekleme İBBS’ ye göre on iki bölgede bulunan bağımsız denetim yetkisine sahip 654 meslek mensubu alınmıştır. Verilerin analizinde faktör analizi, t-testi, tek yönlü varyans analizi, ki-kare bağımsızlık testi uygulanmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre geliştirilen önermeler genel kabul görmüştür.

The concept of independent auditing is a process of involving and applying, Generally Accepted Auditing Standards to the financial statements of company based on the information for giving any opinion by conformity with established criteria. Fraudulent activities and fraudulent financial statements have damaged the confidence of independent auditing at its growing stage since 2001. In order to regain and restore the confidence of independent auditing, many legal regulations both nationally and internationally have been made. Turkish Commercial Law No.6102, Statutory Decree with the number of 660, the Capital Markets Law No. 6362, Law No. 6335, Independent Audit Regulations, the Energy Market Regulations and regulations made by Public Oversight Institution can be example for those activities that aims to develop independent auditing in Turkey. In this research, ıt was aimed to detect the effectiveness of the audit institutions and the effects of new regulations on both independent auditors and clients. In addition, the audit quality and expectations of sector were tried to determine through this study. It was used survey method in order to gather data from independent auditors for analysis and 654 auditors from 12 different regions involved the survey. For analysing the data, factor analyse, independent sample t-test, one-way ANOVA and chi-square independence test were applied for gathering findings. According to the findings provided by study, developed proposals can be generally accepted.