Uluslararası Göçün Dış Ticaret Üzerine Etkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz

Abstract

Bu tezin amacı, Türkiye’de uluslararası göçün dış ticaret üzerine etkisini incelemektir. Çalışma 2013-2016 yılları arasında Türkiye’nin göç aldığı 125 ülke ile dış ticareti üzerine odaklanmaktadır. Bu amaçla çalışmada panel veri yöntemi kullanılmıştır. Analizler öncelikle tüm ülkeleri içeren modeller için yapılmıştır. Ardından modeller, OECD üyesi ülkeler ve gelişmekte olan ülkeler olmak üzere iki kategori için tekrar tahmin edilmiştir. Modellerde yer alan değişkenler, genişletilmiş çekim modeline göre belirlenmiştir. Dış ticaret değişkenleri olarak ihracat, ithalat ve toplam ticaret değişkeni kullanılmıştır. Dış ticaretin belirleyicileri göç, GSYH, mesafe, döviz kuru ve nüfus olarak belirlenmiştir. Çalışmanın iki temel sonucu bulunmaktadır. İlk olarak hem OECD ülkeleri hem de gelişmekte olan ülkeler için oluşturulan modellerde uluslararası göçün ihracat, ithalat ve dış ticaret üzerine etkisi pozitiftir. İkinci olarak Türkiye’de uluslararası göçün ithalat üzerindeki pozitif etkisi ihracat üzerindeki etkisinden daha büyüktür. Bu sonuç, Türkiye’de tercih etkisinin ağ etkisinden daha baskın olduğunu göstermektedir. Ayrıca Türkiye’ye daha nitelikli işgücüne sahip göçmenlerin gelmesini özendirecek politikalara ihtiyaç vardır.

The aim of this thesis is to investigate the effect of international migration on foreign trade in Turkey. The study focus on the trade of Turkey with 125 countries during the period from 2013 to 2016. For this purpose panel data method is used in the study. Analyzes are made primarily for models that include all countries. Then, models are re-estimated with two categories, namely OECD member countries and developing countries. The variables in the models are determined by the augmented gravity model. Exports, imports and total trade variables are used as foreign trade variables. The determinants of foreign trade are specified as immigration, GDP, distance, nominal exchange rate and population. There are two main results of the study. First, the effects of international migration on exports, imports and foreign trade are positive in the models for both OECD countries and developing countries. Second, the positive impact of international migration on imports is greater than the impact on exports in Turkey. This result indicate that preference effect is more dominant than network effect in Turkey. There is also a need for policies to encourage more qualified immigrants to come to Turkey.