Cumhuriyet Dönemi Din Politikaları Ve Toplumsal Tepkiler (1923-1960)

Abstract

Bu tezin konusu “Cumhuriyet Dönemi Din Politikaları ve Toplumsal Tepkiler (1923-1960)”dir. Tezde daha çok dönemin din politikaları ele alınmış ve bu politikaların toplum tarafından nasıl karşılandığı değerlendirilmiştir. Çünkü daha çok toplumun temel dinamiklerini değiştirmeye dönük politikalar olarak tarihe geçmişlerdir. Tezde Laiklik yanlısı ve Laiklik karşıtı politikalar yer almaktadır. Bunların yanında TBMM, Hükümet, Üniversiteler, Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve diğer kurum ve kuruluşların hareketleri de incelenmiştir. Ele alınan dönem, toplumun temel taşlarının yeniden inşa edildiği dönemdir. Rejim değişikliği, tek partili dönemden çok partili döneme geçiş birçok sarsıntıyı ve inkılabı beraberinde getirmiştir. Toplumun da hazır olup olmaması ortaya çıkan din politikalarını şekillendirmiştir. Bu tez, dönemin iktidar partilerinin yayın organlarının, siyasal muhaliflerin yayın organlarının taranması ve kaynakçada belirtilen nüshaların kaynak olarak kullanılmasıyla oluşturulmuştur. Toplum düzeni için yapılan din politikalarının bazıları kabul edilmiş, bazıları ise büyük tepkiler ortaya çıkarmıştır. Yapılan politikalar özellikle laiklik ve din çerçevesinde şekillenmiştir. Muhalif karşıtı kesim laikliğin önündeki engelin din olduğunu belirtirken, dindar kesim dini toplumun yapı taşı olarak görmüş ve dinin bozulmak istenmesine müsaade edilmemiştir. Toplum, dini eğitim için engellerin farkında olup gizli olarak eğitimlere devam etmiştir. Gizli yapılan eğitimler daha çok tarikatları ortaya çıkarmıştır. Tarikat liderleri de bu durumdan faydalanmışlardır. Araştırma dönemimizi hazırlayan, dönemi ortaya çıkaran ve yararlanılan basılı eserlerde kaynakçada gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Laiklik, Din, Laiklik Uygulamaları, Cumhuriyet Dönemi, Toplumsal Tepkiler.

The subject of the thesis is “During the Republican Period, and Multi-part Politics and Societal Responses to Religion (1923-1960)”. Religion politics of the therm have been focused and reactions of societies to these politics have been analysed. That is why; these politics have dated as changes of basic dinamics of societies. In thesis, pro-secularism and anti-secularism politics are presented. Besides that; acts of TBMM, government, universities, TheMinistry of Education, Religious relations Presidency and other in stutions are handled. Related period is a period that cornerstones of society are renewed. The regime modification trasition from single party system to multiparty system have brought a lot of schoks and revolutions. Whether society adapted, these have shaped existing religious politics. This research is formed by searching of powered parties ‘broadcasting agencies and politicial opposing parties’ broadcasting agencies. Furthermore, is formed by using copies which is used in reference. Whereas some of the politic which were acted for social order have been accepted; some have faced huge reactions. Enforced politics have shaped around secularism and religion. While opposing parties said religion as a barrier of secularism, religious parts have seen religion as a cornerstone of society and have not allowed disrupting of religion. The society has continued religious education in secrecy. This misery has emerged so many scet. Sect leaders has benefited from this situation. Printed Works that they prepare and emerge ourperiod is shown in reference.

Keywords:Secularism, Religion, Secularism Practices, Republician Period, Social Reactions.