Birinci Dünya Savaşında Sina Filistin Cephesinde Birinci Kanal Seferi

Abstract

Dünya coğrafyası üzerinde jeopolitik ve jeostratejik açıdan önemli bir konumda olan Süveyş Kanalı, Birinci Dünya Savaşı sırasında büyük güçlerin arasındaki çekişmenin ortaya çıktığı yerlerden birisidir. Osmanlı Devleti'’in müttefiki olan Almanya tarafından ortaya atılan Birinci Kanal Seferi sayesinde İngiltere’nin “can damarı” konumunda olan Hindistan ile irtibatı kesilecekti. Bu sayede bölgede İngiliz askerleri tutularak Avrupa ceplerinde Almanya ve müttefiklerinin durumu kolaylaşacaktı. Osmanlı Devleti savaşa girmeden önce Başkumandan Vekili Enver Paşa tarafından bölgede sorumlu olan Zeki Paşa İngiltere’ye karşı bir savaş ilan edilebileceği konusunda uyarılmış ve Süveyş Kanalı’na yapılması muhtemel bir sefer için hazırlık yapılması istenmişti. Zeki Paşa elindeki yetersiz malzeme ve asker yüzünden bu saldırıya karşı başarılı olunamayacağı konusunda İstanbul’un dikkatini çekmişti. Zeki Paşa sefere sıcak bakmadığı için Enver Paşa tarafından görevden alınmış ve yerine Bahriye Nazırı Cemal Paşa görevlendirilmişti. Cemal Paşa bölgeye geldiğinde eksiklikleri tamamlamıştı. Sefer Kuvveti 15 Ocak 1915 tarihinde sefer için harekete geçmişti. 2-3 Şubat gecesi kanala taarruz eden Türk birlikleri güçlü bir İngiliz savunmasıyla karşılaşmış ve geriye çekilmek zorunda kalmışlardı.

Suez Canal having an important place in the world geography with respect to its geopolitic and geostrategic situation, was one of the places having struggles between the great powers during the First World War. By First Canal Campaign, which was proposed by Germany being an allied of the Ottoman Empire, the connection between England and its “life vein” India would have been cut of. As a result, the English soldiers would have been blocked in the area and hence the situation of Germany and its allies would have been easier in European fronts. Before the Ottoman Empire entered the war, Zeki Pasha being responsible for the area had been warned by the vice Commander-in-Chief Enver Pasha that the war would have been declared against England and he had been asked for the preparation for a possible campaign to Suez Canal. Zeki Pasha notified İstanbul that such a campaign would be unsuccesful due to inadequate material and soldiers. Zeki Pasha was taken off the duty by Enver Pasha since he did not support the campaign and the Commander of the Naval Division Cemal Pasha was charged for the position. Cemal Pasha completed the preparation when he arrived to the area. The forces moved for the campaign on December 14, 1914. During the 2nd and 3rd February nights, the Turkish forces attacting to the canal had been opposed by a strong English force and they had to recede.