Türkiye'de Sosyal Ağların Kullanımına Yönelik Yazılmış Tezlerin ve Akademik Makalelerin İncelenmesi

Abstract

Bilişim sistemleriyle birlikte teknolojinin hızla gelişmesi, internet çağının başlamasına ve internet kullanımın artmasına neden olmuştur. İnternet kullanımındaki artışla beraber sosyal ağlarının da giderek yaygınlaştığı görülmektedir.

Sosyal ağlar, insanların internet üzerinde, sanal ortamda iletişim kurmaya yarayan ağlara denir. Sosyal ağlar, kullanıcılara istediği zaman istediği bilgiye ulaşma, farklı kültürden farklı kullanıcılarla iletişime geçme, kendi içeriklerini oluşturma olanakları sağlamaktadır. Günümüzde internet kullanımıyla doğru orantılı olarak, sosyal ağ kullanıcılarının sayısının da giderek arttığı görülmüştür. Sosyal ağ sitelerinin, öğretmenlerin öğretim ve değerlendirme sürecinde kullanması, öğretim deneyimlerini zenginleştirmesi, öğrencilerin öğrenme sürecini desteklemesi gibi özelliklerden dolayı eğitim amaçlı kullanılmasında giderek artış göstermektedir. Buna bağlı olarak, sosyal ağların eğitim amaçlı kullanılmasını konu edinen akademik çalışmaların artış gösterdiği düşünülmektedir.

Yapılan araştırma ile 2009-2017 yılları arasında sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımı ile ilgili yazılmış tezlerin ve makalelerin incelenerek içerik analizi yapılmıştır. Bu araştırma ile ülkemizdeki sosyal ağ kullanımının eğitime katkı sağlaması, yapılan hataların ortaya çıkartılması, alandaki eksiklikler açısından ışık tutması, bu alanda çalışanlara rehberlik etmesi, alana yönelik farkındalık yaratması ve bu alanda literatüre katkı sağlaması hedeflenmiştir.

Araştırmanın amacını gerçekleştirebilmek için “Sosyal ağların eğitim amaçlı kullanılmasına yönelik yapılmış akademik çalışmalar içerik açısından nasıldır?” problemine cevap aranmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi, durum çalışması deseni kullanılmıştır. Böylece 2009-2017 yılları arasında sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımına yönelik yazılmış tez ve makalelerin derinlemesine incelenmesi ve yorumlanması yapılmıştır.

Bu çalışmanın çalışma grubunu, 2009-2017 yılları arasında Türkiye’de sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımına yönelik yayımlanan bütün tez ve makaleler oluşturmaktadır. Çalışmanın konusunu yansıtan en uygun yayınlara ulaşabilmek için amaçlı örneklem yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2009-2017 yılları arasında Türkiye’de sosyal ağların eğitim amaçlı kullanımına yönelik yazılmış 59 yüksek lisans tezi, 9 doktora tezi ve 56 akademik makale olmak üzere toplamda 124 çalışma oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak belirli kriterler belirlenmiş ve daha önce Türkan (2015) tarafından geliştirilen “Din Eğitimi Tezleri İnceleme Formu” (DETİF), Göktaş vd. (2012) tarafından geliştirilen “Eğitim Teknolojileri Yayın Sınıflama Formu”, Benzer ve Erümit (2017) tarafından geliştirilen “Tez İnceleme Formu ve Bulgu Özetleri” formlarından faydalanılarak veri toplama formu oluşturulmuştur. Araştırmada kullanılan veri toplama formunun geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Veri toplama formunun yeterli geçerlik ve güvenirlik oranına sahip olduğunu görülmüştür. Araştırmada edilen sonuçlar frekans ve yüzde dağılımları ile ifade edilmiştir. Araştırmada yapılan içerik analizinde, tezlerin ve makalelerin içerik analizi 31 kriter ile sınırlandırılmıştır.

Araştırma bulgularına göre en fazla akademik çalışma 2015 yılında Hacettepe Üniversitesinde yapılmıştır. Araştırmalarda en fazla nitel araştırma yöntemi ve deneysel model kullanılmıştır. Çalışmaların genellikle yükseköğretim kademesinde yapıldığı belirlenmiştir.