AFYONKARAHİSAR’DAKİ BARAJLARDAN MEVSİMSEL OLARAK AVLANAN BAZI EKONOMİK BALIK TÜRLERİNDE ORGANİK KLORLU PESTİSİT KALINTILARININ ARAŞTIRILMASI

Abstract

Bu çalışmada Selevir, Çatören ve Kunduzlar baraj göllerinden alınan balıklarda organoklorlu pestisit birikim seviyeleri ve mevsimsel değişimleri belirlendi. Ekim 2007 (sonbahar), Ocak 2008 (kış), Nisan 2008 (ilkbahar) ve Temmuz 2008 (yaz) tarihlerinde göllerden ticari değeri olan birer balık türünden numuneler alındı. Alınan 100 numune ( 40 tane Selevir Baraj Gölü’nden C. carrassius , 40 tane Çatören Baraj Gölü’nden T. Tinca ve 20 tane Kunduzlar Baraj Gölü’nden C. carrassius) analizler yapılıncaya kadar -18 0C’de saklandı. Örneklerin yağı Soxhelet ekstraksiyonu ile elde edildi. Sıvı-sıvı kromatografisi uygulanarak yıkandılar (clean up) ve ardından GC-ECD kullanılarak pestisit değerleri okundu. Her üç baraj gölünde de benzer OCP kalıntılarının yaygın olarak görüldüğü ortaya konuldu. Belirlenen 24 OCP’ten yaygın olarak rastlananlar, P-HCH, HCB, metoxychlor, chloraxynil, chlorfenilprop methyl ve y-HCH oldu. Bunlardan P-HCH ve metoxychlor seviyelerinin her üç gölde de izin verilen en üst kalıntı limitlerini aştığı görüldü. Ayrıca kirlilik miktarlarının yaz mevsimi numunelerinde genel olarak daha yüksek seviyelerde olduğu tespit edildi. Sonuç olarak, bu göllerde bulunan balıkların organoklorlu pesitisitler yönüyle kirlilik içerdiği ve bu ekosistemlere hala yeni organoklorlu pestisit girişi olduğu görülmüştür. Ayrıca ÜÇ gölden Selevir Baraj GölU’nUn diğer iki göle göre genel olarak daha yüksek kirlilik seviyelerine sahip olduğu görülmüştür.