Ratlarda sideritis akmanii’den elde edilen ekstraktların lipid profili ve bazı biyokimyasal parametreler üzerine etkisinin araştırılması.

Abstract

Yapılan tez çalışması ile Afyonkarahisar için endemik olan Sideritis akmanii bitkisinden elde edilen sulu ve etanollü esktraktların ratlarda lipid profili ve bazı biyokimyasal parametreler üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışmanın bitki materyali olan Sideritis akmanii Afyonkarahisar ili Şuhut-Sandıklı yolu Kumalar yaylası bölgesinde yayılım göstermektedir. Hayvan materyali olarak 200-300 g ağırlığında Wistar albino türü erkek rat kullanılmıştır. Çalışmanın başlangıcında ratlar her grupta 6 adet olacak şekilde 8 gruba ayrıldı. Kontrol Grubu (Grup I) sadece standart rat yemi ile beslendi. CMC Grubuna (Grup II) standart rat yemi ve % 0.5’lik CMC (karboksimetil selüloz) gastrik gavaj ile veridi. Sulu ve etanollü bitki ekstraktları hazırlandıktan sonra ÖD50 dozu 10 adet rat üzerinde 5’ erli iki grup oluşturularak belirlendi. Bu belirlenen ÖD50 dozundan uygun oranlarda (% 1, %2 ve % 4) farklı üç doz alınarak 6 deneme grubuna (Grup III-IV-V-VI-VII-VIII) gastrik gavaj yolu ile verildi. Son uygulamaları takiben 24 saat sonrasında hayvanlardan ksilazin ve ketamin anestezisi altında intrakardiyak olarak kanları alınarak serumları ayrıldı. Elde edilen serumlardan AST (aspartat aminotransferaz), ALT (alanin aminotransferaz), ALP (alkalin fosfataz), glikoz, kolesterol, trigliserit, HDL (yüksek dansiteli lipoprotein), LDL (düşük dansiteli lipoprotein), üre, kreatinin, glikoz ve total protein ölçümleri ticari kitler kullanılarak spektrofotometrik ölçüldü. Yapılan tez çalışması sonucunda elde edilen veriler SPSS 13.0 istatistik programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Verilerin ortalamaları ± standart hatalarıyla ifade edilmiştir. İstatistiksel anlamlılık için p˂0,05 olarak alınmıştır. Yapılan tez çalışmasından elde edilen bulguların Sideritis akmanii’nin sulu ve etanollü ekstarktlarının lipid profili ve bazı biyokimyasal parametreler üzerinde sağlık açısından herhangi bir olumsuz etki doğurmadığını ortaya koymaktadır. Ölçülen değerler bakımından AST, ALT ve ALP nin düzeylerindeki azalma (p˂0,05) karaciğer üzerinde Sideritis akmanii’nin etanollü ekstraktının koruyucu bir rol oynayabileceğini düşündürmektedir.

This study aims to reveal the effect of watery and ethanoic extracts obtained from a plant called Sideritis akmanii, endemic to Afyonkarahisar province, Turkey on lipid profile and some biochemical parameters in rats. The study plant, Sideritis akmanii grows naturally in Kumalar summer range near Şuhut-Sandıklı road in Afyonnkarahisar province. A 200-300 g weight Wistar albino kind of male rat was employed as animal material. In the study, rats, at first, were divided into 8 groups, consisting of 6 rats for each group. The control group (Group 1) was only fed with standard rat forage. CMC group (Group 2) was given both standard rat forage and 0,5% CMC (carboxy-methyl cellulose) gastric gavage. Watery and ethanoic plant extracts were prepared. And in order to determine LD50 dose, 10 rats were taken and 5 of them were given watery extracts and the other 5 ethanoic extracts. This determined LD50 dose was administered into 6 trial group (Group III-IV-V-VI-VII-VIII) in three different appropriate doses (% 1, %2 and % 4) by way of gastric gavage. After 24 hours passed, the blood samples were taken by intra-cardiac method under xylazine and ketamine anesthetic agents, and their serums were separated. The levels of glucoses, total protein, urea, creatinine, AST (aspartate aminotransferase), ALT (alanine aminotransferase), ALP (alkaline phosphatase), cholesterol, HDL (high density lipoprotein), LDL (low density lipoprotein) and triglyceride were measured with spectrophotometer by using commercial kits. The resulting data were assessed with SPSS 13.0 program. The average of data was expressed as ± standard mistakes. For statistical significance, p˂0,05 was used. It is found that no adverse effect of watery and ethanoic extracts from Sideritis akmanii on lipid profile and on some biochemical parameters has come out in terms of health. The reduction in the levels of AST, ALT and ALP (p˂0,05) indicates that the ethanoic extract of Sideritis akmanii may play role in protecting liver.