Ovariohisterektomi yapılan köpeklerdelidokainin postoperatif ağrı ve oksidatifstres üzerine etkisi

Abstract

Sunulan çalışmada, ovariohisterektomi yapılan köpeklerde intraperitonal ve ensizyonal olarak sprey şeklinde kullanılan lidokainin, operasyon sonrası stres ve oksidatif stres ile ağrı yönetiminde etkinliğinin araştırılması amaçlandı.

Çalışmada, köpekler rastgele olacak şekilde kontrol grubu (n=12) ve deneme grubu (n=12) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Kontrol grubunda ovaryumlara, uterus ligamentleri üzerine, serviks uteri önüne abdominal boşluğun sağına, soluna, kranial ve kaudal kısımları ile ensizyon bölgesine sprey tarzında% 0.9 NaCl, deney grubunda ise % 50 oranında % 0.9 NaCl ile seyreltilmiş lidokain uygulandı. Serum kortizol, total antioksidan durum (TAS) ve total oksidan durum (TOS) ölçümü için sedasyon öncesi, operasyonun bitimi, operasyon sonrası ½. saat ile 1., 2., 4. ve 6. saatlerde venöz kan örnekleri alındı. Oksidatif stres indeksi (OSİ) TOS/TAS oranları belirlenerek hesaplandı. Ağrının değerlendirilmesi için Modifiye Melbourne (MM) Ağrı Skalası kullanıldı.

Serum kortizol düzeyleri kontrol grubunda fark oluşturmazken deneme grubunda operasyon sonrası 2. saate kadar yükseldiği ve 4. saatten sonra düşmeye başladığı gözlendi (p<0.001). Çalışmada her bir ölçüm zamanına göre kontrol ve deneme grupları arasında fark izlenmedi. Gruplardaki TAS değerlerinin kontrol ve deneme gruplarında ölçüm zamanlarında ve gruplar arasında farklılık oluşturmadığı belirlendi. Kontrol grubunda TOS değerleri fark oluşturmazken deneme grubunda sedasyon sırasında ölçülen değerlerin sonraki ölçüm zamanlarında yükseldiği ve en yüksek TOS değerinin operasyon sonrası 1. saatte oluştuğu (p<0.05)izlendi. Diğer taraftan, 1. saatteki TOS düzeyinin deneme grubunda kontrol grubuna göre yüksek olduğu izlendi (p<0.05).Kontrol ve deneme gruplarında ölçüm zamanlarında ve gruplar arasında OSI değerlerinin istatistiksel olarak bir fark izlenmedi.

Kontrol grubundaki ağrı skorlarının 4. saate kadar arttığı (p<0.000) ve 6. saatte de bu yüksek ağrı skorunu koruduğu gözlendi. Deneme grubundaki ağrı skorunun 1. saate kadar yükseldiği (p<0.001) ve takip eden saatlerde aynı kaldığı belirlendi. Deneme grubunda ağrı skorlarının 2. (p<0.05), 4. (p<0.05) ve 6. (p<0.05) saatlerde kontrol grubuna göre daha düşük olduğu tespit edildi.

Sonuç olarak, operasyon sonrası ağrı yönetiminde intraperitoneal ve ensizyonal olarak lidokain uygulamasının etkili olduğu ifade edilmekle birlikte oksidatif stres yanıt açısından postoperatif sürecin uzun sürede takip edileceği çalışmaların yapılması gerektiği kanısına varıldı

In the present study, it was aimed to investigate the effect of intraperitoneal and incisional sprayed lidocain on postoperative stress, oxidative stress and pain in ovariohysterectomized dogs.

Dogs were randomly divided into control (n=12) and experiment (n=12) groups. Control group was received sprayed 0.9 % NaCl to ovaries, uterine broad ligaments, cervix uteri and left, right, cranial and caudal parts of abdominal cavity and finally incision side, whereas lidocaine 50% diluted by 0.9 % NaCl was sprayed in experiment group. Venous blood samples were collected before sedation, end of surgery, ½ , 1, 2, 4 and 6 hours after surgery to measure the concentrations of serum cortisol, total antioxidant status (TAS) and total oxidant status (TOS). Oxidative stress index (OSI) was calculated by the determination of the rate of TOS/TAS. Modified Melbourne Pain Scale was used to score pain.

The concentrations of cortisol did not differin control group, whereas it was seen that cortisol increased during 2. hour and decreased after 4. hour in experiment group (p<0.001). There was no significant difference between groups. It was observed that TAS did not differ in groups was well as between groups. The concentrations of TOS did not show any significant difference in control group, whereas values were high as compared the values detected before sedation and the highest value was determined at 1 hour after surgery in experiment group (p<0.05). Moreover, the TOS detected at 1 hour after surgery was higher in experiment group than those detected in control group (p<0.05). The rate of OSI did not differ at all calculated times in groups and between groups. It was found that the pain scores increased until 4 hour after surgery and remained stable (p<0.001), whereas it increased until 1 hour after surgery and remained stable in experiment group (p<0.001).The pain scores in experiment group were lower than those detected at 2 (p<0.05), 4 (p<0.05) and 6 (p<0.05) hours after surgery in control group.

In conclusion, it was stated that the intraperitoneal and incisional lidocaine treatment was effective on management of postoperative pain, however further studies are needed to observe the oxidative stress during postoperative process.