Muhasebede hata ve hileler, bunların önlenmesinde kullanılan araç ve yöntemler: Afyonkarahisar’da bir hizmet işletmesi örneği

Abstract

Yapılan bu tez çalışmasında, muhasebe mesleğinde yapılan hataların ve hilelerin neler olabileceği ve bu hata ve hilelerin nasıl ve hangi yollarla önlenebileceği ele alınmıştır. Hata ve hile kavramı birbiri ile aynı anlama geliyor gibi görünmesine karşın yapılma niyeti bakımından çok farklı kavramlardır. İki kavramda önlenememesi durumunda işletmeye ve çevresine ciddi zararlar verebilmektedir. Hata kavramı kasıt unsuru taşımaması bilgisizlik, tecrübesizlik, dalgınlık gibi sebeplerle oluşmasından dolayı muhasebede yapılan hatalar genellikle kontroller sonucu ortaya çıkarılması kolay olabilmektedir. Fakat hile kavramı bir kasıt unsuru taşıması nedeniyle hileyi yapan kişiler bu yanlışlıkları bilerek isteyerek yapmışlardır ve ayrıca bu yanlışlıklar yapan kişiler tarafından gizlenmektedir. Bu yüzden de muhasebede hilelerin ortaya çıkarılması daha zor olmaktadır. Bu sebeplerden dolayı işletmeler muhasebe alanında uygulanan hata ve hileleri önlemek için birtakım araç ve yöntemleri kullanmaları gerekmektedir. Bu çalışmada, bu araç ve yöntemlerin neler olduğu, işletmeler için neden önemli olduğu ve ayrıca bu araç ve yöntemleri kullanmayan bir işletmenin yapmış oldukları hata ve hileler sonucunda ortaya çıkarılan yanlışlıkların o işletmeye açtığı zararlar araştırılıp ele alınmıştır. Araştırma sonucunda işletmenin yaptığı hata ve hilelerin işletmeye özellikle maddi zararlar verdiği ortaya çıkmıştır. Bu yüzden işletmelerin hata ve hileleri önlemede bağımsız denetim, iç denetim, iç kontrol, ihbar hatlarının oluşturulması, insan kaynakları yönetimi, veri madenciliğinin kullanılması, adli muhasebe, çalışanlara destek programlarının verilmesi, meslek etiği gibi yöntemlerden bazılarını uygulaması gerekmektedir.

In this thesis, what errors and tricks can be done in accounting profession and how and in which ways these errors and tricks can be prevented are discussed. Although the concept of error and cheating seems to have the same meaning, they are very different concepts in terms of intentions. If the both concepts cannot be prevented, they can cause serious harm to the company and its environment. Since the concept of error does not contain intentional elements due to ignorance, inexperience and abstractedness mistakes made in accounting generally easy to detect as a results of controlls. But the intention element does not carry an element of intent, people who did the trick intentionally made these nistakes. In addition, these mistakes hidden by those who make mistakes. Therefore, accounting tricks are more difficult to uncover. For these reasons, businesses should use some methods to prevent errors and tricks in accounting. In this thesis, what these tools and methods why they are important for businesses and also the mistakes and tricks made by a company that does not use these tools and methods are investigated and discussed. As a result of the research, it is revealed that the errors and tricks made by the company cause especially financial damages to the enterprise. Therefore, enterprises should apply some methods such as independent audit, internal audit, internal control, creation of reporting lines, human resources management, use of data mining, forensic accountic, giving support to employees, professional ethics in preventing mistakes and tricks.