Beyşehir gölü havzası’nın doğal ortam koşulları ve sorunları

Abstract

Beyşehir Gölü Havzası 38°03 - 37°26 kuzey enlemleri ile 31°46 - 31°15 doğu boylamları arasında bulunmakta olup Göller yöresinde yer almaktadır. Beyşehir Gölü Havzası hem Konya hem de Isparta sınırları içerisinde Beyşehir, Seydişehir, Hüyük Derebucak, Şarkikaraağaç ve Yenişarbademli İlçe sınırları içerisinde yer almaktadır ve havza bulunduğu konum itibariyle Akdeniz ve karasal iklim özelliklerini birlikte taşıyan geçiş iklimi özelliği göstermektedir. İklim şartları ve topoğrafyanın jeomorfolojik açıdan çeşitlilik göstermesi bitki örtüsü yönünden de zenginlik kazandırmıştır. Beyşehir Gölü, Milli Park olup koruma altında olan alanlardandır. Gölün güneybatısında yer alan Kızıldağ Milli Parkı ile birleşerek iki doğal güzelliğin bir yerde olduğu nadir alanlardan bir tanesidir. Beyşehir Gölü Havzası gerek ormanlık sahaları ve mesire alanlarıyla gerekse tatlı su gölü olmasından dolayı adeta çevresindeki yerleşkelere can vermektedir. Bu eşsiz güzelliğe sahip olan Beyşehir Gölü Havzası verimli alüvyal arazilerin varlığı, akarsu ve dereler yönünden zengin olması ve iklim koşullarının elverişli olmasından dolayı özellikle göl çevresindeki dereler boyunca bulunan alüvyal arazilerde pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Beyşehir Gölü Havzasında bugün halen Hitit, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı Dönemlerine ait tarihi kalıntılar yer almakta ve hem tarihi turizm hem de doğal güzellikleri ile eko turizm açısından zengin bir bölgedir. Beyşehir Gölü Havzası’nın batı-güneybatı- kuzeybatı alanları dağlık alanlarla kaplı iken doğu-kuzey-güney alanlarında ise ovalar ve platolarla kaplıdır. Dağlık sahalarda küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık faaliyetleri yapılırken geriye kalan ovalar ve platolar üzerinde ekili ve dikili tarım faaliyetleri sürdürülmektedir. Ayrıca ormanlık sahalar ve Beyşehir Gölü’nün güneyin de yer alan Yakamanastır piknik alanı ve Karaburun Plajı işletmeleriyle de turistlik faaliyetler yürütülmektedir. Ayrıca havzada yer alan birçok mesire alan ve tarihi güzellik ise henüz tanıtılmadığı için bilinmemektedir ve yerel halk tarafından büyük bir ilgiyle kullanılmaktadır. Beyşehir Gölü Havzası’da son yıllarda küresel ısınmaya bağlı olarak ve insan faktörünün etkisiyle gölü besleyen ayakların bent ve barajlarla kesilmesi ve gölden Konya Ovasına gölün ekolojik durumu gözetilmeksizin fazla su gönderilmesine bağlı olarak su seviyesinde düşüşler görülmüştür. Bu seviye düşüşleri yanında çevre köylerin kanalizasyon atıkları göle akmakta ve gölün kirletilmesinde büyük bir paya sahip olmaktadır. Ayrıca zirai ilaçlar ve gübrelerin yağmurlarla derelerden göle gelmesi de farklı bir kirletici unsur oluşturmaktadır. Tüm bu faktörlerin etkisiyle su seviyesinin düşmesine bağlı olarak bu kirletici unsurlar gölde ötrofikasyona sebep olmaktadır. Ötrofikasyon oluşumu ile göl kıyı şeridi boyunca oksijensiz bir ortam oluşmaktadır ve buna bağlı olarak çevreyi rahatsız edici bir koku yayılmaktadır. Ötrofikasyonun ana sebeplerinden biride göl bitkilerinin aşırı derecede çoğalması sonucunda gölün yüzeyini tamamıyla kaplamaları buna bağlı olarak güneş ışınlarının gölün derinliklerine yeterince nüfus etmemesi sonucunu doğurmaktadır. Böylece gölde oksijensiz bir ortam meydana gelmekte ve bu ortama bağlı olarak aneorobik bakteriler ortaya çıkmaktadır. Bu bakteriler gölün belirli yerlerinde pis kokulara yol açmaktadır.

Lake Beysehir Basin is located between 38 ° 03 - 37 ° 26 northern latitudes and 31 ° 46 - 31 ° 15 east longitudes and is located in the region of lakes. Lake Beysehir Basin is located within the boundaries of Beysehir, Seydisehir, Hüyük Derebucak, Sarkikaraagac and Yenisarbademli Districts both within the borders of Konya and Isparta and with its location, the basin shows transitional climate characteristics which carry both the characteristics of Mediterranean and terrestrial climate. Climatic conditions and geomorphological diversity of the topography have enriched the flora. Lake Beysehir is a National Park and one of the protected areas. By merging with Kizildag National Park located to the southwest of the lake, it is one of the rare areas where two natural beauties come together in one place. Lake Beysehir Basin, with its forested and picnic areas as well as its fresh water lake, almost gives life to the surrounding settlements. Lake Beysehir Basin, which has this unique beauty, has hosted many civilizations especially in alluvial lands along the streams around the lake due to the presence of fertile alluvial lands, being rich in rivers and streams, and having favourable climate conditions. Today, there are historical ruins of Hittite, Roman, Byzantine, Seljuk and Ottoman periods in Lake Beysehir Basin and it is rich in eco tourism with both historical tourism and natural beauties. The west-southwest-northwest areas of Lake Beysehir Basin are covered with mountainous areas while the east-north-south areas are covered with plains and plateaus. Ovine and cattle breeding activities are carried out in mountainous areas, while cultivated and planted agricultural activities are carried out on the remaining plains and plateaus. In addition, tourism activities are carried out with forested areas and Yakamanastir picnic area which is located in the south of Lake Beysehir and Karaburun Beach businesses. In addition, many picnic areas and historical beauties in the basin have not known yet as they are not introduced and they are used by the local people with great interest. In recent years, due to global warming and with the effect of human factor in Lake Beysehir Basin, the water level has decreased due to cutting of the feet that feed the lake with embankment and dams, and sending of excess water from the lake to the Konya Plain regardless of the ecological status of the lake. Besides, this level of water decreases, sewerage wastes of the surrounding villages flow into the lake and have a large share in the pollution of the lake. In addition, the pesticides and fertilizers coming from the rivers to the lake by rain form a different pollutant. Under the influence of all these factors, these pollutants cause eutrophication in the lake due to the decrease in water level. With the formation of eutrophication, an oxygen-free environment is formed along the shore of the lake and an unpleasant smell pervades. One of the main reasons of eutrophication is the fact that the lake plants cover the entire surface of the lake as a result of the excessive proliferation and consequently the sun rays do not penetrate the depths of the lake sufficiently. Thus, an oxygen-free environment occurs in the lake and anaerobic bacteria emerge due to this environment. These bacteria cause unpleasant smells in certain parts of the lake.