Harran Kili Şişme Özelliklerinin Değerlendirmesi ve Dolaylı Tahmini

Abstract

Bu çalışmada, Harran killerinin şişme potansiyelinin tahmininde metilen mavisi deney verilerine bağlı ilişkiler araştırılmıştır. Çalışma kapsamında, tanımlama deneylerine ilaveten metilen mavisi deneyleri; sulama kanallarının yoğunlukta olduğu otuz üç farklı noktadan sondajla alınan örselenmemiş numuneler üzerinde yapılmıştır. Nu¬munelerin şişme yüzdesi ve basıncı doğrudan deneylerle belirlenmiştir. İlgili şişme değişkenlerine bağlı olar¬ak pratik kullanım amacıyla, çoklu regresyon analizi esasında modeller geliştirilmiştir. Geliştirilen modellerle şişme yüzdesi ve şişme basıncının; arazi kuru yoğunluğu, doygunluk derecesi ve metilen mavisi değerlerine bağlı olarak tahmin edilebileceği belirlenmiştir. Özellikle pratik kullanım amacına yönelik olarak, yalnızca arazi kuru yoğunluğu ve metilen mavisi değerinin kullanıldığı iki değişkenli modellerinde (şişme yüzdesi ve basıncı için sırasıyla R =0.81, R2=0.76) anlamlı sonuçlar verdiği görülmüştür.

In this study, the relationships depending on methylene blue test data for predicting swelling potential of Harran clay were investigated. In the scope of this study, index properties and also methylene blue tests were per¬formed on the undisturbed soil samples obtained from 33 different locations where the canal structures commonly constructed in Harran plain. Swelling percentage and pressure of the undisturbed soil samples were determined by using direct methods. Depending on the swelling variables, the empirical relationships to be used in practice were developed, and assessments on the basis of multiple regression analysis were performed. The models devel¬oped show that swelling percentage and pressure can be predicted from measured values of in-situ dry density, saturation degree and methylene blue value (MBV). On the other hand, swelling potential can be predicted form measured values of in-situ dry density and MBV only, (for swelling percentage and pressure, R2=0.81, R2=0.76, respectively).