Türk eğitim sisteminde kültürel kodlar üzerine bir inceleme
Künye
Saltürk, A. ve Güngör, C. (2019). Türk eğitim sisteminde kültürel kodlar üzerine bir inceleme, 2.Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s.136-144) bildiri tam metin. ISBN 978-605-7828-10-1.Özet
Bu çalışmanın amacı, Türk eğitim sistemine ilişkin bazı kültürel kodların metafor
analizi aracılığıyla katılımcıların görüş ve duyguları çerçevesinde tespit edilmesidir.
Bu amaçla, öğretmen, ödev, zorunluluk, başarı, okul ve sınav kavramları ile Türk
eğitim sistemine ilişkin kültürel kodlarını tespit etmeye çalıştığı küçük örneklemli
(N=28) saha çalışmasında katılımcılara öncelikle bahsi geçen kavramla ilgili akıllarına
gelen ilk şey (biliş) sorulmuş, ardından o kavrama ilişkin en eski anılarını (duygu)
yazmaları istenmiştir. Bu çalışmada metafor bir durum üzerinde betimleme amacıyla
kullanılmıştır. Böylece çalışma, nitel bir yaklaşımla yapılandırılmıştır. Metaforlar
betimleme amacıyla kullanıldığında bir durum, olay ve olgu var olduğu haliyle
betimlenir. Bu kapsamda nitel araştırma türlerinden betimsel analiz kullanılmıştır.
Yapılan saha çalışması sonucunda öğretmenin sevginin yoğun yaşandığı, dediğine
sorgusuzca itimat edilen, dünyasının bizimkinden farklı olduğunu düşündüğümüz
bir ‘üst insan’ gibi algılandığı görülmüştür. Cinsiyete göre bazı farklılaşmalar olsa da
(erkek öğretmen otorite figürü iken kadın öğretmenin şefkat dolu olarak
nitelendirilmesi), öğretmene bağlılığın tam olduğu görülmektedir. Ödev kavramına
ilişkin metaforlar incelendiğinde, öğretmenlerin kaliteyi değil niceliği önemsediği ve
bu açığı fark eden öğrencilerin etik olmayan davranışları itiliyor olduğu görülmüştür.
Araştırmada sınav kavramının heyecan, kaygı, utanç, korku gibi duygusal süreçleri
beraberinde çeşitli somatik belirtiler ile birlikte açığa çıkardığı gözlenmiştir. Sınava
ilişkin metaforların biliş düzeyinde değil, daha çok duygusal düzeyde olduğu
görülmüştür. Yapılan araştırmada okul kavramına ilişkin ortak paydada buluşan bir
metafor tespit edilememiştir. Başarı kavramının kırmızı kurdele, hediye bisiklet,
yarışmada temsilci seçilmek, takdir almak, maaş artışı gibi ödüller ile
ilişkilendirilmesi, başarıyı bir dışsal motivasyon unsuruna çevirmekte, amaç olmaktan
çıkartıp bir araç haline getirmektedir.
Eğitime ilişkin metaforlar genel olarak incelendiğinde, öğretmen kavramı hariç diğer
unsurların olumsuz imgeler içerdiği görülmektedir. Öğretmene ilişkin bu olumlu
algının kişilerin vakitlerinin önemli bir kısmını öğretmenleriyle geçirmelerinden ve
informel olarak aileleriyle başlayan öğrenme süreçlerini, formel olarak,
öğretmenleriyle devam ettirmelerinden kaynaklanıyor olabilir. Ancak bu çalışmanın
bir takım sınırlılıkları bulunmaktadır. İlk olarak bu çalışmada örneklemin çoğunlukla
eğitimcilerden oluşmaktadır.
Bununla birlikte bu çalışmada, yalnızca dilsel metaforlar kullanılmıştır. Sonraki
çalışmada öğretmen, öğrenci ve toplumun diğer kesimlerinin bakış açıları da dikkate
alınabilir. Ayrıca imgesel metaforlar kullanılarak özellikle görsel ayrıntıların
İTOBİAD KONGRE/19 | II. International Congress of Human and Social Scienc Researches
[138]
oluşturulmasına katkı sağlanabilir. Bu metaforların açığa çıkarılması kişilerin ve
dahası kültürün eğitime dair sahip oldukları algıları anlamada, açığa çıkarmada ve
açıklamada güçlü birer araştırma aracı olarak kullanabilir. Bu sayede bu metaforlar
aracılığı ile kültür kodları tespit edilerek bunların eğitim sistemimizdeki sorunların
çözümünde birer araç olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. The aim of this study is to determine some cultural codes related to Turkish education
system by means of metaphor analysis within the framework of participants' views
and emotions. For this purpose, in a small sample (N = 28) field study in which
teachers, homework, necessity, success, school and exam concepts and cultural codes
related to Turkish education system were tried to be determined, firstly the first thing
that came to mind (cognition) was asked to the participants. he was asked to write the
oldest memories (emotions) of the concept. In this study, metaphor is used to describe
a situation. Thus, the study was structured with a qualitative approach. When
metaphors are used for descriptive purposes, a situation, event and phenomenon is
described as it exists. In this context, descriptive analysis was used.
As a result of the field study, it was seen that the teacher experienced love intensely
and was perceived as an ‘upper person en whose world was different from ours.
Although there are some differences according to gender (male teacher is an authority
figure while female teacher is described as compassionate), it is seen that the
commitment to the teacher is complete. When the metaphors related to the concept of
homework were examined, it was seen that teachers cared about quantity rather than
quality and that unethical behaviors of the students who noticed this deficit were
pushed. In the study, it was observed that the concept of exam revealed emotional
processes such as excitement, anxiety, shame and fear along with various somatic
symptoms. Metaphors related to the exam were found not to be cognitive, but rather
emotional. In the research, a common metaphor about the concept of school could not
be found. Associating the concept of success with rewards such as red ribbon, gift bike,
being elected representative in the competition, receiving appreciation and salary
increase turns the success into an external motivation element and turns it from a goal
to a tool.
When the metaphors related to education are examined in general, it is seen that other
elements except the concept of teacher contain negative images. This positive
perception of the teacher may be due to the fact that people spend most of their time
with their teachers and that they continue their learning processes that begin
informally with their families formally with their teachers. However, this study has
some limitations. First of all, in this study, the sample mostly consists of educators.
However, only linguistic metaphors were used in this study. In the next study, the
perspectives of teachers, students and other segments of society can be taken into
consideration. In addition, imaginary metaphors can be used to contribute to the
creation of visual details. Revelation of these metaphors can be used as powerful
research tools in understanding, revealing, and explaining the perceptions that
individuals and culture have about education. In this way, it is thought that culture
codes can be determined by means of these metaphors and they can be used as tools for solving the problems in our education system.