Manavgat Taşağıl mahallesinde tespit edilen kına türkülerinin sözel ve müzikal özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Anadolu’da geçmişten günümüze devamlılığını sürdüren kına yakma geleneğinin tarihi antik devirlere dayanmaktadır. Hem dinsel hem de geleneksel bir uygulama olan kına yakma geleneği adanmışlığı ve teslimiyeti temsil eden kültürel bir olgudur. Kültürümüzde önemli bir yere sahip olan bu gelenek, daha çok geçiş evrelerinden biri olan “evlenme” de karşımıza çıkmaktadır. Evlenecek olan kıza veya bazı yörelerde erkeğe de kına yakılırken yörenin dokusundan izler taşıyan kına türküleri seslendirilir. Kına türkülerinde bazen gelini ağlatmak bazen eğlendirmek amacıyla söylenen ayrılık, sıla özlemi, geline öğüt, teselli, evlenecek olan kızın annesine veda, gideceği evle ilgili dilek ve temenniler, gelinin duygu ve düşüncelerini içeren sözler bulunmaktadır. Bu türküler icra edilen yöreye göre farklılık gösteren ezgi ve söz yapısına sahiptir. Günümüzde bu türküler bazı yörelerde teknolojinin de etkisiyle giderek azalmakta ve kaybolmaya yüz tutmaktadır. Bu kapsamda zamanla azalan kültür unsurların kayıt altına alınıp gelecek nesillere aktarılması bu unsurların kaybolmaması açısından önem taşımaktadır. Manavgat Taşağıl Mahallesinde Tespit edilen Kına Türkülerinin Sözel ve Müzikal Özelliklerinin İncelenmesi adlı çalışmada, kına türküleri kayıt altına alınıp müzikal ve sözel açıdan analiz edilmiştir. Alan araştırması, sözel ve müzikal analiz yöntemlerinin kullanıldığı araştırma söz konusu mahallede kaynak kişiler ile görüşmeler sonucu tespit edilen 5 adet kına türküsü ile sınırlandırılmıştır. Ayrıca kültür unsurlarının kaybolmaması ve geleceğe aktarılması amacıyla yapılan araştırmanın, toplum mirasına, bilimsel değerlendirmeler sonucunda katkı sağlaması bakımından önemlidir.

The history of henna tradition, which has been continuing from pastt opresent in Anatolia, dates back to ancient times. Thetradition of applying henna, both a religiousand a traditional practice, is a cultural phenomen on that represents dedication and submission. This tradition, which has an important place in our culture, appears more in the transition phase, at the marriage phase. While henna is applied to the girl to be married or to a man in some regions, henna folk songs bearing traces of the local texture are sung. In henna folk songs, there are words containing separation, longing for the bride, advice to the bride, consolation, farewell to the mother of the girl who will marry, wishes and requests about the house she will go to, and the feelings and thoughts of the bride. These folk songs have a structure of melody and words that differ according to the region performed. Today, these folk songs are decreasing and disappearing in some regions also with the effect of technology. In this context, it is important to record the cultural elements that diminish over time and transfer them to future generations in order not to lose these elements. In the study called Investigation of the Verbal and Musical Features of Henna Folk Songs Retained in Manavgat Taşağıl District, henna folk songs were recorded and analyzed in terms of musical and verbal. The field study, in which verbal and musical analysis methods were used, was limited to 5 henna folk songs, which were determined as a result of interviews with source people in the neighborhood. Inaddition, it is important that there search carried out in order not to lose cultural elements and transfer them to the future, contributes to the community heritage as a result of scientifice valuations.