Anadolu ve İtalyan mandalarında canlı ağırlık ve bazı vücut ölçülerinin çok değişkenli istatistiksel yöntemler ile incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada Afyonkarahisar şartlarında yetiştirilen Anadolu ve İtalyan mandalarının vücut ölçüleri ile canlı ağırlık değerlerinin tahmin edilmesi amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Anadolu ve İtalyan mandalarının vücut ölçüleri bakımından homojen ve heterojenliğinin belirlenmesi amacıyla aşamalı kümeleme yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmada, Afyonkarahisar ilinde bir işletmede bulunan farklı yaşlarda 75 Anadolu ve 75 İtalyan mandasına ait vücut ölçüleri ve canlı ağırlık verileri kullanılmıştır. İtalyan mandalarında her yaş grubu için ortalama canlı ağırlık değerleri, Anadolu mandalarından yüksek bulunmuştur. Yaşa göre düzeltilmiş canlı ağırlık ortalaması Anadolu mandalarında 612,54±70,47 kg, İtalyan mandalarında ise 671,48±53,99 kg olarak bulunmuştur. Ek olarak, Anadolu mandasına ilişkin cidago yüksekliği, beden derinliği, sağrı genişliği ve canlı ağırlık ölçüleri üzerinde yaşın etkisinin farklı düzeylerde (p<0,05; p<0,001) önemli olduğu belirlenmiştir. İtalyan ırkında ise cidago yüksekliği, beden derinliği, vücut uzunluğu, sağrı genişliği, ön meme başı uzunluğu, kalça yumru genişliği ve canlı ağırlıkları üzerinde yaşın etkisi önemli bulunmuştur. Mandaların vücut ölçüleri kullanılarak yapılan canlı ağırlık tahminine ilişkin çoklu doğrusal regresyon analizi sonucuna göre; Anadolu mandalarında cidago yüksekliği, beden derinliği, vücut uzunluğu, ökçe yüksekliği ve sağrı genişliği değişkenlerinin canlı ağırlık üzerinde önemli bir etkisi olduğu belirlenmiştir. İtalyan mandalarında ise vücut uzunluğu, ön meme başı uzunluğu ve kalça yumru genişliği değişkenlerinin canlı ağırlık üzerinde önemli bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Vücut ölçülerine göre yapılan Kümeleme analizinde aşamalı kümeleme yöntemlerinden Tam Bağlantı Kümeleme Yöntemi ve Ward Kümeleme Yöntemi ’ne ilişkin sonuçlar ve dendrogramlar incelendiğinde, Anadolu mandaları 5, İtalyan mandaları ise 2 kümeye ayrıldığı görülmüştür. Uygulanan aşamalı kümeleme yöntemlerine ilişkin bulgular, Anadolu mandalarının İtalyan mandalarına göre vücut ölçüleri açısından daha heterojen bir yapıda olduğu belirlenmiştir.

In this study, multiple linear regression analysis was used to estimate body measurements and live weight values of Anatolian and Italian buffaloes raised under Afyonkarahisar conditions. Gradual clustering methods were used to determine the homogeneity and heterogeneity of Anatolian and Italian buffaloes in terms of body sizes. In the study, body measurements and live weight data of 75 Anatolian and 75 Italian buffaloes of different ages in a farm in Afyonkarahisar province were used. Average live weight values for each age group in Italian buffaloes were higher than those of Anatolian buffaloes. Average live weight corrected for age was 612.54 ± 70.47 kg in Anatolian buffaloes and 671.48 ± 53.99 kg in Italian buffaloes. In addition, it was determined that the effect of age on the shoulder height, body depth, rump width and body weight of the Anatolian race was significant at different levels (p <0.05; p <0.001). In the Italian race, the effect of age on shoulder height, body depth, body length, rump width, front nipple length, hip rump width and live weight was found to be significant. According to the results of the multiple linear regression analysis regarding the live weight estimation made using the body measurements of the buffaloes; It has been determined that the variables of wither height, body depth, body length, heel height and rump width have a significant effect on live weight in Anatolian buffaloes. It was determined that body length, anterior nipple length and hip tuber width variables had a significant effect on body weight in Italian buffaloes. When the results and dendrograms of the Full Link Clustering Method and Ward Clustering Method, which are among the phased clustering methods, were examined in the clustering analysis made according to body measurements, it was seen that the Anatolian buffaloes were divided into 5 clusters and the Italian buffaloes into 2 clusters. Findings regarding the gradual clustering methods applied, it was determined that Anatolian buffaloes were more heterogeneous in terms of body size than Italian buffaloes.